Bakı. Trend:
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətində başladılan cinayət işi üzrəFransaya casusluqda ittiham edilən Martin Ryan və Azad Məmmədlinincinayət işi üzrə növbəti məhkəmə iclası keçirilib.
Trend xəbərverir ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Elmin Rüstəmovunsədrliyi ilə keçirilən prosesdə təqsirləndirilən Martin Ryan dövlətittihamçısının suallarını cavablandırıb.
Dövlət ittihamçısının “İlk dəfə Azərbaycana hansı məqsədləgəlmisən” sualına təqsirləndirilən şəxs bildirib ki, Azərbaycanabiznes qurmaq üçün gəlib:
"Burada Emin Süleymanov adlı şəxslə tanış oldum. Onunla mütəmadiəlaqə saxlayırdım. Bir müddət sonra onunla əlaqəm kəsildi. O,burada fəaliyyət göstərən Fransa şirkətləri ilə Azərbaycanşirkətləri arasında görüşlər təşkil edirdi. Ona burada bir adamlazım idi. Bu təklif mənə edildi və mən o zaman işsiz idim. İşsizolmağıma baxmayaraq, pulum var idi. Mən bunu özümə bir fürsət kimiqəbul etdim və işə müsbət cavab verdim”.
Dövlət ittihamçısının “Fransa səfirliyi ilə niyə əlaqə qurmusan”sualına Martin Ryan işinin bunu tələb etdiyini deyib:
“Fransa səfirliyinin işçiləri ilə tanışlığım 2015-ci ilə təsadüfedir. Azərbaycanda özüm üçün biznes qurmaq istəyirdim. Bunun üçündə mənə əlaqələr lazım idi. Mən Ramin Məmmədovla tanış oldum vəonunla birgə biznes qurduq. Biz Fransa şirkətlərini Azərbaycanacəlb edirdik. İşlərimiz də yaxşı idi. Daha sonra mən FrederikDevosla tanış oldum. O, mənə dedi ki, hazırda iki vacib işləməşğuldur.
Geostrateji analizlər aparırdı. Bu analizlər də əsasən İranlabağlıdır.
Digər məsələ Azərbaycanda yaşayan fransızların təhlükəsizliyiniqorumaqdır.
Bunlar mənə şübhəli gəldi. Çünki Azərbaycanda yaşayanfransızların təhlükəsizliyini qorumaq səfirliyin işidir. Görüşəsnasında cibindən şəkil çıxarıb mənə dedi ki, bu şəxs Rusiyavətəndaşıdır. Fransadan qovulub, Qazaxıstanda da olub. Azərbaycandada ola bilər. Bununla yanaşı, o, mənə bildirdi ki, həm İran, həm dəRusiya şirkətləri təhlükəlidir. İran və Rusiya barəsində şübhəliməqamlardan söhbət etdi və onlardan ehtiyatlı olmağımı tapşırdı.Həmçinin, şübhəli məqamla rastlaşdığım zaman ona bu barədəbildirməyimi dedi. Eyni zamanda, tanıdığım Azərbaycanvətəndaşlarını onunla görüşdürməyimi istədi”.
Təqsirləndirilən şəxs bildirib ki, Devos ondan Azərbaycan vəErmənistan arasındakı konfliktli məsələlərdən danışmasınıistəyib:
“4 oktyabr 2020-ci ildə Fransa və Azərbaycan arasında diplomatikmünasibətlər gərginləşdi. O, məndən müharibə zamanı güc fərqləri,silahlar və ölkənin durumu, Türkiyə və Pakistan haqqında suallarverir, əlimdə videolar olarsa, onunla bölüşməyimi istəyirdi. Mənanladım ki, bunlar erməni dəyirmanına su tökmək üçündür. Təsəvvüredin ki, o qədər Türkiyə və Pakistan haqqında suallar verir,məlumatlar almaq istəyirdi ki, heç Ermənistan, İran və Rusiyabarəsində o qədər suallar vermirdi. Diqqət Azərbaycana dəstək olanölkələrə yönəlmişdi. Mən bundan şübhələnmişdim. Onun üçün də özişimlə məşğul idim. Povilyonlara gedir, xarici şirkətlərlə əlaqəqurmağa çalışırdım. Bizə maraqlı olan İran şirkətləri idi və birçox İran şirkətləri ilə əlaqələr qurmuşuq”.
İttiham tərəfinin “Azərbaycanlı şəxsləri onunla tanış etmisən”sualına təqsirləndirilən şəxs belə cavab verib:
“Zaur Mustafayevi Frederik Devosla mən tanış etdim. Daha sonrabu işləri Azad Məmmədli görməyə başladı. O, bu işi çox yaxşıbacarırdı. Çünki onun müəyyən məqsədləri var idi. Daha sonra İlqaradlı iş adamı ilə tanış olmaq istəyirdi. İlqarın həyat yoldaşıDevosun yoldaşını yaxşı tanıyırdı. Hər iki xanım “BakouFrancophones” Assosiasiyasında çalışırdı. Mən də İlqarı çox yaxşıtanıyırdım. Mən Azərbaycanda fransız dilindən dərs keçirdim. İlqarıda buradan tanıyıram. O, mənim dinləyicim olub”.
Təqsirləndirilən Martin Ryan bildirib ki, Olqa adlı qadınfransız dilindən dərs almaq üçün ona müraciət edib:
“Bu müraciət mənə şübhəli gəldi. Niyə bir səfirlik əməkdaşı özdiplomatik işini saxlayaraq fransız dilini öyrənib turizmsektorunda çalışmaq istəsin? 2-3 dərsdən sonra Olqa dərsə gəlmədi.Mən bu haqda kursun rəhbərliyinə bildirdim. Onun da məlumatıolmadı. Baş verən bütün hadisələr məndə əsaslı şübhələr yaratdı. Azsonra Frederik də getdi. Loran Lödi adlı şəxs mənimlə əlaqə saxladıvə Frederik Devosun davamçısı olduğunu bildirdi. Lakin o, mənimləəlaqə saxlayan zaman Frederik Azərbaycanda idi.
Loran Lödi də Frederikin məndən istədiklərini istəyirdi vəgörüşlərin sıx-sıx baş tutacağını deyirdi. Haradan tanıdığınıbilmirəm, amma Loran Lödi mənimlə yanaşı, Azad Məmmədlini dətanıyırdı. O zaman mən hiss etdim ki, Loran Lödinin nəzarətialtındayam. Əlbəttə, mən bunu Azad Məmmədliyə dedim. Ona Fransaxüsusi xidmət orqanlarının nəzarətində olduğumuzu və diqqətlihərəkət etməyimizi bildirdim.
Bir müddət sonra Loran Lödi yoxa çıxdı. Mən onun köməkçisi iləəlaqə saxladım. Köməkçisinin də ondan xəbəri olmadığını öyrəndim.Daha sonra mənimlə avqust ayında Jerom adlı şəxs tanış oldu. Onunlavatsap üzərindən əlaqə saxlayırdıq. O, mənə palçıq vulkanlarıtərəfdə görüşməyi təklif etdi. Çünki ora gözdən uzaq məkandır. Mənbirbaşa üzrxahlıq edib görüşdən imtina etdim. Lakin biz onunlatədbirlərdə görüşürdük. Mövzumuz adətən İranla bağlı olurdu. İşləbağlı mənə deyirdi ki, Azərbaycanda spirtsiz içkilərə təlabat var.Ölkəyə spirtsiz içkilərin daha çox gətirməyimi tövsiyə edirdi”.
Dövlət ittihamçsı “Səfirliyin bu tapşırıqlarını nə üçün edirdin”sualına Martin Ryan maddi qarşılıq güdmədiyini, ancaq iş üçünetdiyini bildirib:
“Səfirliklə əlaqə qurmaq mənə vacib idi. Bu həm mənimtəhlükəsizliyimin qorunması istiqamətində atdığım addım idi, həm dəiki ölkə arasında münasibətlərin nə yerdə olduğunu bilirdim.Gördüyüm bu işlər qarşılığında mənim maddi gəlirim olmayıb, sadəcə,olaraq səfirliklə əlaqəm möhkəmlənib”.
Proses aprelin 14-ü davam etdiriləcək.
Qeyd edək ki, təqsirləndirilən şəxslər 2023-cü il dekabrın 4-dəhəbs olunub. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti tərəfindən “Merkorama”MMC-nin baş direktoru olan Martin Ryana qarşı AR CinayətMəcəlləsinin 276-cı maddəsi (casusluq) üzrə ittiham irəlisürülüb.
İttihama görə, Martin Ryan onu məxfi əməkdaşlığa cəlb edən,sonradan Bakıdan “persona non-grata” elan edilərək qovulmuşFransanın DGSE (Xarici Təhlükəsizlik Baş İdarəsi) əməkdaşlarıtərəfindən agent-casus kimi istifadə edilib. Həmin cinayət işi üzrəMartin Ryanla yanaşı, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı AzadMəmmədliyə 274-cü maddə (dövlətə xəyanət) ilə ittiham irəlisürülüb.
