2025-ci ilin ilk günləridir və Azərbaycan mürəkkəb geosiyasiproseslərin və iddialı daxili islahatların kəsişmənöqtəsindədir.
Bu, təkcə beynəlxalq arenada mövcudluğu qorumaq uğrunda mübarizədeyil, həm də regional və qlobal gündəmi formalaşdırmaq gücündəolan bir oyunçunun fəal mövqeyidir. Həyatın bu yeni mərhələsiölkədən yalnız reaksiyalar deyil, həm də təşəbbüskar addımlar tələbedir.
Qonşu dövlətlərlə gərgin münasibətlər, müttəfiqlərlə əlaqələringücləndirilməsi və çoxşaxəli xarici siyasət ölkənin qarşısındaduran əsas vəzifələrdir. Bakı hər istiqamətdə həm rasional, praqmatvə düşünülmüş siyasət yürüdür. Çünki regional münaqişələrdən tutmuşqlobal qüvvələrin maraqlarına qədər geniş miqyasda qərarlar rəsmiBakıdan yüksək səviyyədə strateji düşüncə tələb edir.
Rusiya ilə münasibətlər tarixi olaraq praqmatik əsaslarasöykənsə də, indi ciddi sınaq dövrünü yaşayır. Azərbaycantəyyarəsinin qəzası ilə bağlı Moskvadan gözlənilən aydın mövqeninolmaması Bakıda narazılığa səbəb olub. Bu məsələdə iştirak edənbeynəlxalq ekspertlər artıq hadisənin xarici müdaxilə nəticəsindəbaş verdiyini təsdiq edən dəlillər təqdim ediblər. Bakınıngözləntisi isə Kremlin daha dəqiq mövqe sərgiləməsidir.
Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri strateji əhəmiyyətini qoruyurvə 2025-ci ildə daha da dərinləşməsi gözlənilir. Ənənəviməsələlərdən əlavə, Bakının Suriya proseslərindəki mövqeyi Türkiyəilə əməkdaşlıqda yeni səhifə aça bilər.
Türkiyə ilə tərəfdaşlıq Azərbaycanın xarici siyasətində dəyişməzprioritetdir. 2025-ci ildə bu əməkdaşlıq xüsusilə Suriyanın bərpasıistiqamətində daha geniş miqyas alacaq. Azərbaycanın infrastrukturlayihələrində iştirakı təkcə iqtisadi dividendlər deyil, həm dəYaxın Şərqdə təsir imkanlarını genişləndirmək üçünplatformadır.
Suriya problematikası sadəcə, geosiyasi simvolika yox, həm dəAzərbaycanın regional iqtisadi gücünü genişləndirmək üçün yenifürsətdir. İnfrastruktur layihələrində iştirak Bakı üçün YaxınŞərqdə təsir imkanlarını artıracaq. Eyni zamanda, Türk DövlətləriTəşkilatı (TDT) çərçivəsindəki birgə təşəbbüslər Azərbaycanınbeynəlxalq arenada lider mövqeyini gücləndirir.
Azərbaycanın İranla münasibətləri mürəkkəb və dəyişkən xarakterdaşıyır. Tehranın daxili çalxalanmaları, etnik narazılıqlarınartması və beynəlxalq təzyiqlər Bakı üçün problemlərlə yanaşı, yeniimkanlar yaradır. İran, əvvəlki aqressiv ritorikasını davametdirməkdə çətinlik çəkərkən, Azərbaycan cənub qonşusu iləmünasibətlərin məhz milli və dövlət maraqlarımızın tam təminatıistiqamətində inkişafında, habelə regional sülhün və stabilliyinbərqərar olunması istiqamətində əməli addımların atılmasındamaraqlıdır.
İranla gərginliyin azaldılması regional iqtisadi layihələrdəəməkdaşlığı dərinləşdirə bilər. Şimal-Cənub və Şərq-Qərb nəqliyyatdəhlizlərində tərəfdaşlıq İranla münasibətlərin pozitiv ssenarisiola bilər.
Azərbaycan, eyni zamanda, İranın destruktiv siyasətindənqaynaqlanan regional risklərə qarşı hazırlıqlı olduğunu nümayişetdirir. Bu ehtiyatlı mövqe, iqtisadi əməkdaşlıq və nəqliyyatdəhlizləri vasitəsilə mümkün səmərəli münasibətləridəstəkləyir.
Ən nəhayət, 2025-ci ildə Ermənistanla danışıqlar Azərbaycanınstrateji üstünlüklərini nümayiş etdirmək üçün vacib sınaq olacaq.Ermənistanın siyasi və iqtisadi zəifliyi, onun xarici təzyiqlərəqarşı həssaslığını artırır. Bakı isə Zəngəzur dəhlizinin açılması,sərhəd bölgələrinin demilitarizasiyası və uzunmüddətli sülhüntəminatı ilə bağlı konkret addımlar tələb edir.
Ermənistanın beynəlxalq dəstək axtarışı Azərbaycanın güclüregional təsir imkanlarını azalda bilməz. Bakı üçün əsas prioritet- real nəticələr əldə etmək və prosesin uzanmasına imkanverməməkdir.
2025-ci il Azərbaycan üçün nəinki çağırışlar, həm də yeniperspektivlər ili olacaq. Bu ilin uğuru, əsasən, Bakının stratejiqərarlarında nə dərəcədə düzgün mövqe tutmasından asılıdır.Azərbaycanın regional və qlobal səhnədə təsirli gücə çevrilməkhədəfi artıq təkcə məqsəd deyil, həm də reallığa çevrilənprioritetdir.
Azərbaycan 2025-ci ilə daxil olarkən öz milli maraqlarınıqətiyyətlə qorumağa və geosiyasi meydançada fəal iştirak etməyəhazır olduğunu göstərir. Yeni il bir tərəfdən risklər və təhdidlər,digər tərəfdən isə iqtisadi və diplomatik fürsətlərlə doludur.Qlobal çağırışlar fonunda Bakı beynəlxalq arenada öz müstəqil vəprinsipial siyasətini gücləndirmək məqsədilə hərtərəfli stratejiyanaşma nümayiş etdirir.
Ermənistanla münasibətlər Azərbaycanın xarici siyasətində həmçağırış, həm də fürsət olaraq qalır. İrəvanın aqressiv remilitarritorikası və xarici dəstək axtarışları Bakının ayıq-sayıq olmasınıtələb edir. Ermənistanın hərbi büdcəsinin 2024-cü ildə 25%-dən çoxartması revanşist niyyətlərə işarə edir. Buna baxmayaraq,Azərbaycan "sülhün yol xəritəsi"ni təqdim etməyə və Ermənistanıkonkret addımlara məcbur etməyə davam edir.
Bakı beynəlxalq vasitəçilərin rolunu dəyərləndirsə də, buprosesdə Moskvanın iştirakının az ehtimal olunduğunu anlayır.Azərbaycan Qərblə əməkdaşlığı daha dərinləşdirərək münaqişənindiplomatik həllində balanslı yanaşmanı qoruyur.
Azərbaycan təyyarəsinin qəzası ilə bağlı Qərbin reaksiyası,Bakının müstəqil siyasətinə qarşı əvvəlki şübhələri azaldıb.Azərbaycanın həm Moskva ilə münasibətlərdə balanslı mövqe tutması,həm də enerji sahəsində mühim tərəfdaş kimi çıxış etməsi ölkəninbeynəlxalq nüfuzunu artırır.
Cənub Qaz Dəhlizinin genişləndirilməsi və SOCAR-ın Avropabazarındakı mövqeyini gücləndirən yeni müqavilələr, Azərbaycanınenerji təhlükəsizliyi sahəsindəki rolunu daha da artırır. 2024-cüildə qaz ixracının 10%-lik artımı bu tendensiyanın davamlı olduğunugöstərir.
Azərbaycanın NATO ilə yeni çərçivə sazişi imzalaması 2025-ciildə ölkənin çoxşaxəli siyasətini daha da gücləndirəcək. Kibertəhlükəsizlik və birgə təlimlər sahəsində əməkdaşlıq Azərbaycanınbeynəlxalq təhlükəsizliyə verdiyi töhfəni artırır və ölkəniregionda sabitliyin təminatçısı kimi möhkəmləndirir.
Azərbaycan iqtisadiyyatının artım tempini qorumaqla qlobaldalğalanmalara müqavimət göstərir. 2024-cü ildə ÜDM artımı 4,2%təşkil edib və qeyri-neft sektorundakı irəliləyiş bu inkişafın əsassürətverici qüvvəsi olub. Kənd təsərrüfatı, turizm vənəqliyyat-logistika sahələri iqtisadi gücün əsas sütunlarınaçevrilir.
Regional inteqrasiyanı gücləndirən nəqliyyat layihələriAzərbaycanın geosiyasi gücünü artırır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yoluxətti və Xəzər dənizi limanlarının modernləşdirilməsi ölkəninAvrasiya nəqliyyat şəbəkəsində mühim mövqeyini təmin edir.
Azərbaycan 2023-2024-cü illərdə xarici siyasət aparatında ciddidəyişikliklər edərək, yeni nəsil diplomatları irəli çəkib. Bu,qlobal miqyasda baş verən dəyişikliklərə operativ və effektivreaksiya verə biləcək komanda yaratmağa yönəlmiş mühimaddımdır.
Azərbaycanın müstəqil xarici siyasəti özünün kompromissiz vəprinsipial mahiyyəti ilə seçilir. Bakı aydın şəkildə bəyan edir ki,milli maraqların qorunması bütün beynəlxalq münasibətlərdəprioritetdir və hər hansı güzəşt yalnız bu maraqların çərçivəsindəqəbul edilə bilər. Bu yanaşma ölkənin xarici siyasətində üç əsasistiqamətdə öz əksini tapır.
Birincisi, Azərbaycanın siyasi iradəsi onun xarici təzyiqlərəqarşı dayanıqlı mövqeyində və milli maraqların prinsipialmüdafiəsində özünü göstərir. Heç bir beynəlxalq təzyiq, siyasi oyunvə ya iqtisadi sanksiya Azərbaycanı öz suverenliyi və millitəhlükəsizliyi ilə bağlı güzəştə məcbur edə bilməz. Bakı açıqşəkildə nümayiş etdirir ki, ölkə öz hüquqlarını qorumaq üçün lazımgələrsə hər cür addımı atmağa hazırdır.
İkincisi, tərəfdaşlıq prinsipi Azərbaycanın xarici siyasətindəəsas sütunlardan biridir. Bakı həm Türkiyə ilə qardaşlıqmünasibətlərini, həm də Qərb dövlətləri ilə bərabərhüquqluəməkdaşlıq formatını qoruyur. Bu tərəfdaşlıq nə asılılıq, nə dəbirtərəfli üstünlüklərə əsaslanır. Azərbaycan hər bir əlaqədə özmilli maraqlarını qoruyaraq balanslı yanaşmanı təmin edir vəbeynəlxalq sistemdə müstəqil mövqeyini gücləndirir.
Üçüncüsü, balans siyasəti Azərbaycanın mürəkkəb geosiyasişəraitdəki mövqeyini daha da möhkəmləndirir. Bakı Rusiya və İranlamünasibətlərdə çətinliklərə baxmayaraq, dialoq kanallarını açıqsaxlayır və bu ölkələrlə qarşıdurmadan qaçaraq konstruktiv əlaqələrqurmağa çalışır. Eyni zamanda, hər hansı təhdid və ya təzyiqcəhdləri Azərbaycanın suverenliyi ilə bağlı prinsipial mövqeyinidəyişə bilməz.
Bu üç əsas istiqamət Azərbaycanın müstəqil xarici siyasətininmöhkəm təməllərini təşkil edir və onun beynəlxalq səhnədə daha dagüclənməsinə xidmət edir. Bakı öz milli maraqlarını müdafiə edərəkqətiyyətlə yeni reallıqlar yaradır və regionda sabitliyin vəinkişafın əsas təminatçısı kimi çıxış edir.
2025-ci il Azərbaycan üçün həm mürəkkəb, həm də ümidverici birdövr olacaq. Ölkə milli maraqları müdafiə edərək və qlobalsəhnədəki mövqeyini gücləndirərək, regionda təsirli oyunçuyaçevrilməkdə qətiyyətlidir. Bu qətiyyət Azərbaycanın gələcəyinin həmgeosiyasi, həm də iqtisadi baxımdan parlaq olacağını sübutedir.
Azərbaycan 2025-ci ilə tarixi bir yolayrıcında daxil oldu. Bu,sadəcə yeni bir təqvim ili deyil, həm də regional və qlobal səhnədəölkənin nüfuzunu daha da gücləndirmək üçün misilsiz imkanlar vəciddi risklər dövrüdür. Geosiyasi dinamika Azərbaycanın sabitlik vəinkişaf strategiyalarını sınağa çəkərək, hərtərəfli yanaşma vəqətiyyətli liderlik tələb edir.
İnfrastruktur layihələri Azərbaycanın geosiyasi mövqeyini dahada gücləndirir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti və Xəzərlimanlarının modernləşdirilməsi Azərbaycanın Avrasiyada nəqliyyatvə ticarət mərkəzi kimi rolunu artırır.
... Azərbaycan 2025-ci ildə həm regional, həmdə qlobal səviyyədə mühim mövqelərə iddialıdır. Türkiyə ilətərəfdaşlıq, İranla balanslı siyasət, Rusiya ilə ehtiyatlı dialoqvə Ermənistanla danışıqlar ölkənin geosiyasi gündəmini müəyyənedəcək əsas məsələlərdir. Bakı yalnız dəyişən reallıqlarauyğunlaşmaqla kifayətlənmir, həm də bu reallıqlarıformalaşdırır.
Bu dövr Azərbaycanın təkcə regional lider deyil, həm də qlobalsəhnədə təsir gücünü artırmağa qadir bir dövlət olduğunu bir dahasübut edir. Bakı aydın bir strategiya, güclü iradə və millimaraqların qəti müdafiəsi ilə yeni uğurların əsasını qoyur.
Azərbaycan 2025-ci ilə qətiyyətlə daxil olur - risklərə hazır,fürsətlərə isə tam şəkildə açıq.
