AZ

Saturn peykinin atmosferi alimləri çaşdırdı– ÖZƏL

Olaylar.az xəbər verir ki, Titan - Saturnun ən böyük peyki, elm adamlarının diqqət mərkəzində qalmaqda davam edir. Alimləri ən çox düşündürən suallardan biri isə bu peykin atmosferindəki metan qazının mənşəyidir. Titanın səthində temperatur təxminən -180°C-dir və belə şəraitdə metan bərk halda olmalıdır. Lakin peykin atmosferində metan qaz halında qalır və hətta səthində böyük metan gölləri mövcuddur. Bu fenomen alimləri uzun müddət çaş-baş salıb.

Maraqlı cavab isə ABŞ-dən olan tədqiqatçıların apardığı eksperimentdən sonra tapılıb. Alimlər, 1969-cu ildə Avstraliyada düşmüş Murchison meteoritindən nümunələr götürüblər. Bu meteorit üzvi maddələrlə zəngindir və Günəş sisteminin ilkin dövrlərində yaranan "tikinti materiallarını" özündə saxlayır. Laboratoriya şəraitində meteorit nümunələri yüksək təzyiq və temperatur altında qızdırılıb. Nəticələr göstərib ki, bu proses zamanı meteroritdən metan və molekulyar azot ifraz olunur. Temperatur 250°C-ni keçdikdə meteoritdən çıxan metan miqdarı Titanın atmosferindəki qaz səviyyəsi ilə uyğun gəlib. Bu isə alimlərə Titanın metan qazının peykin öz dərinliklərindən çıxdığını göstərib.

Əvvəllər tədqiqatçılar hesab edirdilər ki, Titanın metanı kometaların gətirdiyi buz strukturlarından - metan klatratlarından yaranıb. Lakin yeni tədqiqat bu nəzəriyyəni zəiflədir və metanın mənbəyinin peykin daxili kimyəvi proseslər olduğunu sübut edir. Alimlər həmçinin Titanın metan göllərinin yaranmasını da araşdırıblar. Onların müşahidələrinə görə, bəzi göllərin sahilləri qeyri-adi dərəcədə dikdir. Bu fakt Titanın dərinliklərindəki mayelərin buxarlanıb səthə çıxması nəticəsində kraterlərin yaranması ilə izah edilir. Daha sonra həmin kraterlər maye metanla dolaraq göllərə çevrilib.

Alimlərin gəldiyi nəticə belədir: Titanın atmosferindəki metan qazı peykin daxili proseslərinin məhsuludur. Bu kəşf gələcəkdə başqa planet və peyklərdə də həyat üçün əlverişli şəraitin ola biləcəyini göstərir. Titanın dərinliklərindən gələn qazlar, bəlkə də, kosmosda həyatın başlanğıcını anlamaq üçün açardır.

Təklifinizi, şikayətinizi bizə yazın. Sizi dinlərik. 055 634 88 31
Seçilən
73
olaylar.az

1Mənbələr