Brown Universiteti və Lehigh Universitetindən bir qrup amerikalı alim Antarktika buzlaqlarının əriməsinin daha tez-tez və geniş vulkan püskürmələrinə səbəb ola biləcəyi qənaətinə gəlib.
Editor.az xəbər verir ki, araşdırma “Geochemistry, Geophysics, Geosystems” (GGG) elmi jurnalında dərc olunub. Antarktidanın nəhəng buz təbəqəsi altında 100-ə yaxın vulkan gizlənib ki, onların əksəriyyəti qərb sahilində toplanır və buz təbəqəsinin altında bir neçə kilometr dərinlikdə yerləşir. Yeni araşdırmada tədqiqatçılar buz itkisinin basdırılmış yanğın dağlarına necə təsir etdiyini araşdırmaq üçün 4000 kompüter simulyasiyası həyata keçiriblər.
Hesablamalar göstərir ki, buz təbəqələrinin boşaldılması səthin altındakı maqma kameralarına təzyiqi azaldır və sıxılmış maqmanın genişlənməsinə səbəb olur. Bu genişlənmə kameranın divarlarında ərimiş süxurun təzyiqini artırır. Bəzi maqma kameraları da tez-tez maqmada həll olunan uçucu qazlarla zəngindir. Maqma soyuduqca və süxurlarda təzyiq azaldıqca bu qazlar məhluldan qaçaraq maqma kamerasında təzyiqi artırır.
Buzaltı vulkan püskürmələri səthdə görünməyə bilər, lakin buz təbəqəsində nəticələrə səbəb ola bilər. Bu püskürmələrdən qaynaqlanan istilik səthin dərinliklərində buzun əriməsini artıra və yuxarıdakı buz örtüyünü zəiflədə, daha aşağı səth təzyiqi ilə yeni püskürmələr arasında əks əlaqə yarada bilər. Mütəxəssislər kəşf etdikləri prosesin ləng getdiyini və yüz illərlə davam etdiyini vurğulayıblar.
//Gülnarə Abasova, Editor.az
