Yüksək flüorun uşaqlarda aşağı IQ-ya səbəb olduğunu irəli sürən araşdırmalar mübahisə yaradıb. ABŞ Milli Ətraf Sağlamlığı Elmləri İnstitutu tərəfindən aparılan araşdırmada 10 fərqli ölkədə yüksək flüoridlə uşaqların intellekt səviyyəsi arasındakı əlaqəni araşdıran 74 araşdırma ətraflı təhlil edilib.
Hafta.az-ın “New York Times”a istinadən yazdığına görə, “JAMA Pediatrics” jurnalında dərc edilən araşdırmada belə qənaətə gəlinib ki, su və digər vasitələrlə yüksək flüorla məruz qalma uşaqların İQ-da ciddi azalmaya səbəb olur.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, sidik nümunələrində flüorun miqdarının hər 1 ppm (milyonda bir hissə) artması üçün uşaqların İQ 1,63 azalıb. Bununla belə, bəzi ekspertlər tədqiqatın səbəb-nəticə əlaqəsi qurmadığını deyirlər. Digərləri tədqiq edilən ölkələrin ABŞ sularında flüorun səviyyəsini əks etdirmədiyini bildirərək mübahisə edirlər.
Hazırda ABŞ-da içməli su üçün tövsiyə olunan flüorid səviyyəsi 0,7 ppm-dir, lakin “New York Times”a görə, milyonlarla amerikalı müxtəlif mənbələrdən daha yüksək səviyyədə flüor olan su içirlər.
Yeni tədqiqat 1,5 ppm-dən aşağı səviyyələrlə uşaqlarda IQ azalması arasında əhəmiyyətli bir əlaqə olmadığını göstərib. Lakin bəzi elm adamları və diş həkimləri yeni tədqiqatın qüsurlarının olduğunu deyirlər. Ayova Universitetindən Dr. Steven M. Levi, təhlilə daxil edilən tədqiqatların əksəriyyətinin çox aşağı keyfiyyətdə olduğunu və tapıntıların dəqiq bir nəticə vermədiyini bildirir. O, həmçinin hesab edir ki, bu araşdırmaya əsasən, ABŞ sularında flüorid səviyyələrində heç bir dəyişiklik olmamalıdır.
Yeni araşdırmanın nəticələri Donald Trampın ikinci müddətində Səhiyyə Naziri etməyi planlaşdırdığı kiçik Robert Kennedinin fikirləri ilə paraleldir.
ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzləri suya flüorid əlavə etməyin diş sağlamlığı üçün faydalı olduğunu və çürüklərin qarşısını aldığını bildirir. Bundan əlavə, içməli suya aşağı səviyyədə flüorid əlavə edilməsi əhalinin sağlamlığı baxımından son 100 ilin ən böyük nailiyyətlərindən biri hesab olunur.
Bununla belə, bəzi araşdırmalar göstərir ki, flüorid su içmək deyil, diş pastalarına əlavə etməklə belə bir fayda verir. Bununla belə, digər tədqiqatlar flüoridin sudan çıxarıldığı bəzi ölkələrdə kariyesin artdığını müşahidə edib.
Milli Ətraf Mühitin Sağlamlığı Elmləri İnstitutunun keçmiş direktoru Dr. Linda Birnbaum, 1,5 ppm-dən aşağı olan flüorid səviyyələrinin potensial təsirləri ilə bağlı əlavə tədqiqatlara ehtiyac olduğunu vurğulayır. Onun sözlərinə görə, yeni araşdırma göstərir ki, flüorun təsiri uşaqlarda İQ-nun aşağı düşməsinə səbəb ola bilər.
Alim hamilə qadınlara, körpələrə və süd verən analara ftorsuz su qəbul etməyi tövsiyə edir.
Məqalənin aparıcı müəllifi Dr. Kila Taylor deyir: "Hamilə qadınların və uşaqların bir çox mənbədən flüorid alması ilə bağlı narahatlıqlar var. Bu halda onların məruz qaldıqları flüorun ümumi miqdarı o qədər yüksəkdir ki, bu, dölün, körpənin və uşaqların sinir inkişafına təsir edə bilər".
