BugünlÉrdÉ ölkÉ mÉtbuatı Naxçıvan Gömrük KomitÉsinin sabiq sÉdri SÉhhÉt HÉbibbÉylinin 2018-ci ildÉ vÉizfÉyÉ tÉyin olunduqdan sonra 4 il ÉrzindÉ milyonlarla dollar dövlÉt vÉsaitini hÉr ay necÉ çırpıÅdırıb, mÉrkÉzlÉÅmiÅ qaydada Talıbovlara verdiyi haqda istintaqa ifadÉsini yayıb.
Xatırladaq ki, S.HÉbibbÉyli gömrük xidmÉti general-leytenanatı olmaqla yanaÅı, hÉm dÉ AMEA prezidenti, 20 il Naxçıvandan deputat olmuÅ vÉ naxçıvanlıların da çox yaxÅı tanıdıÄı Ä°sa HÉbibbÉylinin oÄlu, NazirlÉr Kabineti Aparatının ÅöbÉ müdiri ÆrÉstü HÉbibbÉylinin qardaÅıdır.
Bu ata-oÄulun vaxtilÉ xidmÉtindÉ, indi isÉ üzünÉ durduqları Vasif Talıbov isÉ, nÉ az-nÉ çox, düz 27 il Naxçıvanda hüdudsuz sÉlahiyyÉt vÉ nÉzarÉtsiz hakimiyyÉt sahibi olub. Ä°ndi özünüz bu talanın, yaÄmalanmanın vÉ toplanan varidatın miqyasını rahatca hesablayın!
ÆlbÉttÉ, hüququn vÉ Éxlaqın üstün olduÄu, qanunun vÉ abır-hÉyanın gözlÉnildiyi dövlÉtlÉrdÉ vÉ cÉmiyyÉtlÉrdÉ bu faktların aÅkarlanması siyasi tÉlatüm vÉ inqilabi situasiya yaradar, kütlÉvi hÉbslÉr hÉyata keçirilÉr, ölkÉni istefalar dalÄası bürüyÉrdi...
Ancaq nÉ yazıq ki, istÉr “RabitÉ iÅi, istÉrsÉ dÉ “MTN iÅi”ndÉ olduÄu kimi, elÉ bu “Naxçıvan iÅi”ndÉ dÉ hüquqa tüpürüldüyü, qanunların ayaqlar altına atıldıÄı göz önündÉdir vÉ Ésas tÉqsirkarlar da dövlÉti Åantaj edÉrÉk, zÉrrÉ qÉdÉr abır-hÉya gözlÉmÉdÉn, peyin dÉnlÉyÉn xoruzlartÉk, sinÉlÉrini önÉ verib, arsız-arsız hÉlÉ bir taladıqları, qanını sorduqları xalqa da riÅxÉnd edrilÉr...
TÉÉssüf ki, nÉ dövlÉt üzÉrinÉ düÅÉni sonadÉk edir, nÉ cÉmiyyÉt...
DövlÉtin çÉkingÉnliyi vÉ cÉmiyyÉtin laqeydliyi isÉ “mÉmur harınlıÄı” deyilÉn bir xÉstÉliyin - davranıŠnümunÉsinin epidemiya, xÉrçÉng ÅiÅi kimi yayılmasına tÉkan verÉrÉk, bütün idarÉetmÉ aparatını da, cÉmiyyÉti dÉ içdÉn sarır, çürüdür, ÅikÉst vÉ yarımcan hala salır!
Artıq AzÉrbaycan cÉmiyyÉtindÉ bu düÅüncÉ hakimdir ki, qanun yalnız acizlÉr, kimsÉsizlÉr, yoxsullar üçündür vÉ “böyük oÄrular”a dövlÉtin ya gücü yetmir, ya da niyÉsÉ onların hÉbslÉrini istÉmirlÉr: aÅkarlanmıŠyeyintilÉrdÉ bir-iki nÉfÉr yetimçÉni tapıb, hÉr Åeyi onların belinÉ yüklÉyÉcÉk, milyardları talayıb ölkÉdÉn xaricÉ qaçıranlarısa bir bÉhanÉ ilÉ aradan çıxaracaq, qoruyacaqlar...
Ä°ndi 4 ildir ErmÉnistan üzÉrindÉki tarixi qÉlÉbÉmizdÉn nÉ qÉdÉr aÄızdolusu danıÅıb, öyünsÉk dÉ, bir gerçÉyi hamımız bilmÉli, dÉrk etmÉliyik: ÉgÉr bu ölkÉnin içÉrisindÉ tezliklÉ sÉliqÉ-sahman yarada, ÉdalÉtli idarÉetmÉni tÉmin edÉ vÉ xalqın rifahını yaxÅılaÅdıra bilmÉyÉcÉyiksÉ, daha danıÅmaÄa dilimiz olmayacaq, o müqÉddÉs qÉlÉbÉmizÉ dÉ lÉkÉ salacaq, cÉnnÉtÉ çevirmÉk istÉdiyimiz QarabaÄ isÉ özü boyda qara bir daÅa çevrilÉrÉk, baÅımıza düÅÉcÉk, bizi altında xıncım-xıncım ÉzÉcÉk!
Biz Æmir Teymurdan daha qüdrÉtli fateh deyilik! O fatehlÉr fatehi Æmir Teymur belÉ, öz Éyan-ÉÅrÉfinÉ tez-tez bu hikmÉti xatırladardı: “MÉmlÉkÉtlÉr qılıncla fÉth edilÉr, ancaq yalnız ÉdalÉtlÉ idarÉ olunar”!
ÆdalÉtli idarÉetmÉ isÉ, hÉr ÅeydÉn ÉvvÉl, mÉmur Éxlaqından, mÉmur davranıÅından, mÉmur nümunÉsindÉn baÅlar!
ÆgÉr mÉmur yüksÉk dövlÉt vÉzifÉsinÉ xalqa xidmÉt imkanı yox, varlanmaq mÉnbÉyi vÉ fürsÉti kimi baxacaqsa, dövlÉtin verdiyi sÉlahiyyÉtlÉri sÉrvÉttoplama vÉ eyÅ-iÅrÉt vasitÉsinÉ çevirÉcÉksÉ, mÉmur aparatı yüsÉk imtiyazlı quldur dÉstÉsindÉn baÅqa heç nÉ sayılmayacaq!
Heç olmasa, qoca tarixdÉn öyrÉnÉk, yaÅanmıÅlardan ibrÉt alaq!
QÉdim dönÉmlÉrdÉ aÄıllı padÅahları xaricdÉki düÅmÉnlÉrindÉn daha çox, ona xidmÉt edÉn mÉmurların harınlıÄı, acgözlüyü narahat edÉrdi. Çünki o padÅahlar hesab edÉrdi ki, onun tÉmsilçilÉri varlanmaq üçün xalqı incidÉrsÉ, bu, xalqı narazı salmaqla düÅmÉnin iÅinÉ yarayar, xalq hökmdarından üz çevirÉr, fitnÉyÉ alÉt olar vÉ ona qarÅı qiyama tÉhrik edilÉr!
ElÉ bu sÉbÉbdÉn dÉ adil padÅahlar xalqın haqlı ÅikayÉt etdiyi mÉmurunu, bütün xidmÉtlÉrinÉ baxmayaraq, elÉ xalqın gözlÉri önündÉcÉ nümayiÅkaranÉ ÅÉkildÉ dÉrhal Én aÄır cÉzaya mÉhkum edÉrdi!
Günümüzün mövzusuna Én ibrÉtamiz misallardan biri SÉlcuq hökmdarlarının vÉziri Nizamülmülkün “SiyasÉtnamÉ”sindÉ yer alıb.
Olduqca diqqÉtçÉkÉn haldır ki, vÉzirlÉr vÉziri Nizamülmülk o boyda kitabında “harın, görmÉmiÅ vÉ zalım Émir” obrazında mÉhz hökmdarın AzÉrbaycan valisini vÉ ona qarÅı da mübarizÉdÉn usanmayan, qorxmayan bir azÉrbaycanlı ananı göstÉrib!
YÉni, daha konkret desÉk, AzÉrbaycanda mÉmur görmÉmiÅliyinin dÉ, ona qarÅı mübarizÉdÉ ana dirÉniÅinin dÉ çox uzun vÉ qÉdim tarixi, hÉm dÉ ibrÉtamiz aqibÉti mövcuddur.
HekayÉtin qısa vÉ bizim dÉ bÉzi yekÉbaÅ, yekÉqarın vÉ zırrama mÉmurlarımızı xatırladan mÉzmunu isÉ belÉdir:
“Qubad Åah öldükdÉn sonra onun 18 yaÅlı oÄlu ÆnuÅirÉvan taxta keçir. ÆnuÅirÉvan daxilÉn nÉ qÉdÉr ÉdalÉtsevÉr vÉ Allahdan qorxan olsa da, atasının vÉzifÉlÉrÉ tÉyin etdiyi Éyanlardan çox asılı idi. O, bir neçÉ dÉfÉ mÉmurlarını rÉiyyÉtlÉ xoÅ rÉftar etmÉyÉ, camaatı incitmÉmÉyÉ, vergilÉrdÉn baÅqa haqq almamaÄa çaÄırsa da, Éyanları onun çaÄırıÅlarını qulaqardına vururdular. HÉtta bÉzi Éyanlar hesab edirdi ki, ÆnuÅirÉvanı taxta elÉ onlar çıxarıblar, istÉdiklÉri vaxt taxtdan da sala bilÉrlÉr vÉ bu sÉbÉbdÉn padÅah onların bütün cinayÉtlÉrinÉ göz yummaÄa mÉhkumdur...
ÆnuÅirÉvan isÉ sÉbrlÉ dözür. BelÉcÉ, 5 il keçir vÉ ÆnuÅirÉvan artıq idarÉçilik tÉcrübÉsi toplamaqla yanaÅı, özünÉ sadiq ÉmirlÉrin dÉ sarayda mövqeyini güclÉndirir, Éyanlarına növbÉti vÉ son çaÄırıÅını edir ki, xalqı incitmÉsinlÉr, ÅikayÉt olunan mÉmuru mütlÉq cÉzalandıracaq.
Ancaq ÆnuÅirÉvanın atasına xidmÉtdÉ Én mÉÅhur, var-dövlÉtdÉ Én üstün sÉrkÉrdÉlÉrindÉn biri sayılan AzÉrbaycan valisi bu çaÄırıÅa mÉhÉl qoymur, yenÉ dÉ vilayÉti öz bildiyi kimi idarÉ edir.
VilayÉtin hÉr yerindÉ özünÉ dÉbdÉbÉli malikanÉlÉr tikdirÉn AzÉrbaycan valisi oturduÄu ÅÉhÉrin kÉnarında gözÉl bir yerdÉ dÉ saray inÅasına qÉrar verir. MalikanÉ tikilÉcÉk Érazi isÉ qoca vÉ tÉk-tÉnha bir qarının torpaÄı olur. Onu nÉ qÉdÉr dilÉ tutsalar da, qarı deyir ki, bu yer onun ölmüÅ ÉrindÉn vÉ övladlarından miras qalıb, satmır, elÉ buradaca da ömrünü baÅa vurmaq istÉyir. Qarının inadını görÉn valinin adamları axırda zorla torpaÄı onun ÉlindÉn alırlar. Qarı da etmÉyib tÉnbÉllik, validÉn ÅikayÉt etmÉk üçün AzÉrbaycandan düz BaÄdadadÉk gÉlib çıxır. Saraya buraxmasalar da, bir gün ovda qÉfildÉn padÅahın qarÅısına çıxır vÉ ona ÉmirlÉrindÉn ÅikayÉtçi olduÄunu çatdırır.
ÆdalÉtinÉ görÉ “Adil” adlandırılan NuÅirÉvan sakitcÉ qarını dinlÉyir, onu qorumaÄı öz etibarlı Éyanlarından birinÉ tapÅırır, qarının ÅikayÉtinin Ésaslı olub-olmadıÄını araÅdırmaq üçünsÉ gizlicÉ AzÉrbaycana bir qulam göndÉrir.
Qulam 20 gün içÉrisindÉ hÉr Åeyi yerli-yataqlı öyrÉnib, gÉlib, padÅaha çatdırır. AzÉrbaycan Émirinin azÄınlıÄı vÉ harınlıÄı padÅahı o qÉdÉr qÉzÉblÉndirir ki, yuxusu ÉrÅÉ çÉkilir vÉ elÉ sÉhÉrin gözü açılar-açılmaz hÉm AzÉrbaycan valisini, hÉm dÉ bütün Éyanları saraya çaÄırtdırır.
AzÉrbaycan valisini qapısının aÄzındaca gözlÉtdirÉn ÆnuÅirÉvan digÉr Éyanlarla toplantıda, ÉvvÉlcÉ, valinin var-dövlÉtini hesablatdırır. BÉlli olur ki, içlÉrindÉ Én varlısıdır. Sonra da qarıya qarÅı etdiyi zülmü xatırladır vÉ ibrÉti-alÉm üçün fÉrmanını elan edir: “Ä°ndi istÉyirÉm, bunun dÉrisini soyub, içinÉ saman tÉpib saray qapısından asasınız, Étini itlÉrÉ yedirÉsiniz vÉ düz 7 gün dÉ camaata car çÉkÉsiniz ki, bundan sonra bir mÉmur zülmlÉ birindÉn bir torba dÉn, bir cücÉ, bir dÉstÉ göyÉrdi belÉ alsa, ondan ÅikayÉt edilsÉ, eyni aqibÉti yaÅayacaq!”
Ardınca da sarayın önünÉ sÉsi uzaqdan eÅidilÉcÉk bir zÉng asdırır ki, mÉmurlardan ÅikayÉti olan rÉiyyÉt bundan sonra o zÉngi çalmaqla, padÅaha ÅikayÉtinin olduÄunu birbaÅa çatdıra bilsin.
BelÉcÉ, ÆnuÅirÉvan padÅah bircÉ qÉtiyyÉtli addımıyla bütün Éyanlarının canına qorxu salır vÉ o gündÉn ölkÉdÉ mÉmur harınlıÄına vÉ özbaÅınılıÄına son qoyulur, xalq da adil padÅah kimi, ÆnuÅirÉvanı sevir, onun arxasında durur, hakimiyyÉtinin ÉbÉdi olması üçün dua edir”...
