Dünya İqtisadi Forumu ("DİF") tərəfindən Davosda keçiriləcək İllik Toplantılar öncəsi yayımlanan Qlobal Risklər Hesabatı, qlobal sabitliyi təhdid edən riskləri ortaya qoyub.
Valyuta.Az xəbər verir ki. hesabat 2024-cü ilin sentyabr-oktyabr aylarında dünya üzrə 900 risk mütəxəssisi, siyasətçi və sektor liderinin iştirakı ilə hazırlanıb. Sorğu nəticələri qısa və uzunmüddətli perspektivdə ən mühüm qlobal çağırışları müəyyən edib.
Hesabata görə, artan geosiyasi gərginliklər, ekoloji problemlər və sosial parçalanma, dünyanın sabitliyini sarsıdır. Tədqiqat iştirakçılarının üçdə ikisi 2035-ci ilə qədər daha fırtınalı və qeyri-sabit bir qlobal mənzərə gözləyir.
Qısa müddətdə əsas risk: müharibələr və dezinformasiya
Hesabat iştirakçıları 2025-ci il üçün ən böyük risklərdən biri kimi dövlətlərarası silahlı münaqişələri göstərib. Sorğuda iştirak edənlərin 23%-i müharibələrin dünya üçün ən böyük təhlükə olduğunu vurğulayıb.
Bu riskləri ekstremal hava hadisələri, geoiqtisadi münaqişələr, dezinformasiya, sosial qütbləşmə, iqtisadi geriləmə və bərabərsizliyin artması izləyir.
Gələcək iki illə bağlı ən böyük risklər arasında dezinformasiya ilk sıradadır. Bu fenomenin milli və beynəlxalq əlaqələrdə parçalanma yaradaraq sosial harmoniya və idarəetməni təhdid etdiyi qeyd olunur.
Ekstremal hava hadisələri, kibercasusluq və sosial bərabərsizlik də əsas risklər siyahısında qalmağa davam edir.
Uzunmüddətli perspektiv: ekoloji problemlər təhlükənin mərkəzindədir
Hesabatda ekoloji problemlərin, xüsusilə biomüxtəlifliyin azalması və ekosistemin çökməsi kimi məsələlərin gələcək 10 ildə ən böyük risk olaraq qalacağı bildirilib.
Bunlara əlavə olaraq, təbii resursların azalması, süni intellektin mənfi təsirləri, sosial qütbləşmə və kibercinayətlər də ciddi təhdidlər arasında yer alır.
Hesabat göstərir ki, artan qlobal rəqabət və geosiyasi parçalanma beynəlxalq əməkdaşlıq mexanizmlərini təzyiq altına salacaq. İştirakçıların 64%-i dünya gücləri arasında rəqabətin artdığı daha parçalanmış bir qlobal düzənin formalaşacağını düşünür.
"İnklüziv gələcək üçün əməkdaşlıq şərtdir"
"DİF"in baş direktoru Mirek Dusek hesabatla bağlı açıqlamasında bildirib:
"Geosiyasi gərginliklər, iqlim böhranı və inamın zəifləməsi qlobal sabitliyi təhdid edir. Liderlər əməkdaşlıq və dayanıqlığı gücləndirməyi prioritet seçməlidirlər, çünki risklər indiyə qədər heç vaxt bu qədər yüksək olmamışdı."
Hesabat ölkələrə qeyri-sabitliyin qarşısını almaq, sosial harmoniya və dayanıqlı inkişaf üçün beynəlxalq əməkdaşlığı genişləndirməyi və dialoqa üstünlük verməyi tövsiyə edir.
Rəhim
