Kardioloq və ürək-damar cərrahı Anastasiya Şerbak xəbərdarlıq edib ki, kofeinin bütün orqanizmə sistemli təsiri var və bu təsir həm müsbət, həm də mənfi ola bilər.
Editor.az bu barədə xarici mediaya istinadla xəbər verir.
“Bir çox insanlar kofeinin əsas mənbəyinin hər kəsin sevimli isti içkisi olan qəhvə olduğuna inanırlar. Lakin bu, tamamilə doğru deyil. Çay (həm qara, həm də yaşıl), şokolad, kakao paxlası və hətta qoz-fındıqların tərkibində çoxlu miqdarda kofein var, bəzən qəhvənin səviyyəsini üstələyir. Tərkibində kola olan içkilər, eləcə də uşaqlar və yeniyetmələr arasında məşhur olan “energetik içkilər” xüsusilə təhlükəlidir”,- Şerbak bildirib. O qeyd edib ki, kofein ilk növbədə insanın əqli və fiziki qabiliyyətlərinə stimullaşdırıcı təsir göstərdiyinə görə ümumi sevgi qazanıb. Hətta kofein istehlakının 2-ci tip diabet və piylənmə riskini azaltdığını sübut edən tədqiqat məlumatları da var.
“Hazırda kofeinin ürək-damar sisteminə təsiri hələ də araşdırılır. Kofein həzm sistemindəki qan damarlarının lümeninin daralmasına səbəb olur ki, bu da qidaların parçalanmasına müsbət təsir edir və bağırsaq hərəkətliliyini yaxşılaşdırır. Etibarlı şəkildə sübut edilmişdir ki, kofein ürək dərəcəsi, nəbz və qan təzyiqində qısamüddətli artıma səbəb olur. Kofein böyrəklərdəki qan damarlarına da təsir edir, onların genişlənməsinin qarşısını alır; Toksinləri çıxarmağa kömək edən sidikqovucu təsir göstərir. Kofeinin bədənə başqa müsbət təsirləri də var; Məsələn, qanda sərbəst yağ turşularının səviyyəsini artıraraq artıq çəki ilə mübarizə aparmağa kömək edir”, – deyə kardioloq izah edib. Amma onun sözlərinə görə, müsbət keyfiyyətlərlə yanaşı, mənfi keyfiyyətlər də var. Məsələn, böyrək funksiyası artdıqda, kalsium kimi vacib bir mikroelementin bədəndən atılması da artır, bu da dişlərin və saçların vəziyyətinə mənfi təsir göstərə bilər.
Onun sözlərinə görə, 18-65 yaşlı insanlar üçün gündəlik kofeinin qəbulu 400 mq hesab edilir, birdəfəlik doza isə 200 mq-dan çox olmamalıdır. Aydınlaşdırmaq üçün həkim bildirib ki, 1 stəkan espressonun (30 ml) tərkibində 60-100 mq kofein, bir porsiya çayda (230 ml) orta hesabla 50 mq kofein var. Hamilə qadınlar üçün gündəlik kofein qəbulu 200 mq-dır. Uşaqlar üçün gündəlik doza 1 kq bədən çəkisi üçün 2,5-3 mq nisbətində fərdi olaraq hesablanır. Qeyd etmək lazımdır ki, kofein asılılıq və hətta ondan istifadəyə aludəçilik yarada bilən psixoaktiv maddələr qrupuna aiddir. Yüksək dozada kofeinin (gündə 450 mq-dan çox) müntəzəm istehlakının ürək-damar xəstəlikləri riskini artırdığına inanılır. Kardioloq əlavə edib ki, 250 mq-dan çox kofein qəbulu narahatlıq, əsəbilik, yuxusuzluq, həzm pozğunluğu (ürəkbulanma, qusma) və taxikardiya kimi halların inkişafına gətirib çıxarır.
O, yuxarıda təsvir edilən bütün faktları nəzərə alaraq, xüsusilə hipertoniya, ürək aritmiya, ürək çatışmazlığı, qlaukoma və yuxu pozğunluğundan əziyyət çəkən insanlara tərkibində kofein olan içkilər içməyi tövsiyə edib.
//Gülnarə Abasova, Editor.az
