Yeni bir araşdırmaya görə, Yer kürəsində həyat ilk dəfə şəlalələr və ya dalğalar su damcılarında kiçik "mikro ildırım" boşalmalarına səbəb olduqda meydana çıxa bilər.
Hafta.az-ın yazdığına görə, “Science Advances” jurnalında dərc edilən araşdırma göstərir ki, ilkin atmosferdə mövcud olan qazların qarışığına səpilən su RNT-dəki molekullardan urasil kimi üzvi kimyəvi birləşmələrin əmələ gəlməsinə səbəb olur.
Tədqiqatlar əks yüklü su damcıları arasındakı kiçik elektrik boşalmalarının həyatın tikinti blokları olan molekulları əmələ gətirə biləcəyini ortaya qoyur.
Stenford Universitetindən Riçard Zare həmmüəllifi olduğu araşdırma haqqında deyir: “Biz deyirik ki, bu, həyatın tikinti bloklarını təşkil edən molekulların prebiyotik sintezini təmin edən yeni kəşf olunmuş mexanizmdir”.
Yarandıqdan sonra təxminən iki milyard il ərzində Yer kimyəvi maddələr girdabından ibarət idi, lakin zülalları, fermentləri, nuklein turşularını və həyat üçün vacib olan digər birləşmələri yaratmaq üçün lazım olan üzvi molekullar meydana çıxmamışdı. Bu bioloji komponentlərin tam olaraq necə yarandığı sirr olaraq qalır.
1952-ci ildə amerikalı kimyaçılar Stanley Miller və Harold Urey tərəfindən aparılan məşhur təcrübə mümkün izahat verdi: Okeanları vuran ildırım ola bilsin ki, erkən atmosferdə metan, ammonyak və hidrogen kimi qazlarla qarşılıqlı əlaqədə olub, həyatı əmələ gətirən üzvi molekulları yaradıb.
Nəzəriyyənin tənqidçiləri isə ildırımların çox nadir hallarda baş verdiyini və okeanların bu ssenari üçün çox böyük və dağınıq olduğunu qeyd edirlər.
Dr. Zare və komandasının araşdırmaları göstərir ki, daha böyük su damcıları ümumiyyətlə müsbət, kiçik olanlar isə mənfi yük daşıyır. Bu cür əks yüklü damcılar bir-birinə yaxınlaşdıqda onların arasında qığılcımlar sıçrayır. Onlar buna “mikro ildırım” deyirlər.
Tədqiqatçılar azot, metan, karbon dioksid və ammonyakdan ibarət erkən Yer qazı qarışığı vasitəsilə otaq temperaturu suyu səpiblər və yüksək sürətli kameralarla kiçik işıq parıltılarını sənədləşdirdilər. Bu, hidrogen siyanid, qlisin amin turşusu və RNT kimyəvi urasil kimi karbon-azot bağları olan üzvi molekulların əmələ gəlməsi ilə nəticələnib.
Tədqiqat bu nəticəyə əsaslanaraq ildırım vurmasının lazım olmadığını, dalğalardan və ya şəlalələrdən çıxan kiçik qığılcımların planetdə həyatı başlaya biləcəyini iddia edir.
