Çərşənbə axşamı Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilk dəfə olaraq Ukraynanın eyni şeyi etdiyi müddətcə enerji infrastrukturuna zərbələri əhatə edəcək "məhdud" atəşkəsə razılaşıb.
Poliqon The New York Times-a istinadən xəbər verir ki, bununla belə, o, cəbhədə tam hüquqlu atəşkəsdən imtina edib.
Prezident Donald Trampla iki saatlıq telefon danışığı zamanı Rusiya lideri ABŞ və Ukraynanın təklif etdiyi daha böyük 30 günlük atəşkəs razılaşmasını rədd etdi. Bu o deməkdir ki, mülki şəxslərə, şəhərlərə və limanlara hücumlar davam edəcək.
Bununla belə, hər iki tərəf enerji infrastrukturuna zərbə vurmağı dayandırarsa, bu, Ağ Evin sülhün bərqərar olmasının ilk mərhələsi kimi gördüyü üç illik müharibədə hücumlara son qoymaq üçün ilk qarşılıqlı addım olardı. Eyni zamanda bəzi yüksək rütbəli administrasiya rəsmiləri etiraf ediblər ki, Putin çox güman ki, prosesi ləngidir, döyüş meydanında üstünlüyü qoruyaraq sülh danışıqlarında iştirak etmək üçün minimal addımlarla razılaşır.
Enerji obyektlərinə hücumların bu şəkildə dayandırılması təkcə enerji şəbəkəsinə illərdir hücumlar yaşayan Ukrayna üçün deyil, həm də Rusiya üçün faydalıdır: Ukrayna Rusiyanın dərinliklərində yerləşən neft və qaz obyektlərinə əhəmiyyətli zərbələr endirib, Kreml üçün mühüm gəlir mənbələrini təhlükə altına qoyub.
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski enerji zərbələri ilə bağlı atəşkəsə hazır olduğunu bildirib, lakin vurğulayıb ki, Ukrayna Rusiyanın enerji sisteminə hücumlarına cavab vermədən qala bilməz. O əlavə edib ki, Rusiya Ukraynanın enerji infrastrukturuna hücumu dayandırmalıdır, lakin bu pozularsa, Ukrayna cavab vermək məcburiyyətində qalacaq.
Zelenski həmçinin deyib ki, Putin tam atəşkəs təklifini faktiki olaraq rədd edib və Rusiyanı Ukraynanın şərqindəki Sumıdakı xəstəxananın dağıdılması da daxil olmaqla hücumları davam etdirməkdə ittiham edib.
Kreml və Amerika mənbələrinin bildirdiyinə görə, Putin təkid edib ki, uzunmüddətli sülh yalnız Kiyevin son üç ildə ABŞ və müttəfiqlərindən Ukraynaya aldığı bütün xarici hərbi və kəşfiyyat yardımı dayandırıldığı təqdirdə mümkün olacaq. Tramp və vitse-prezident Cey Di Vens ABŞ-ın Ukraynaya dəstək üçün xərclədiyi külli miqdarda vəsaiti tənqid ediblər, lakin Ağ Ev söhbətin bu hissəsinin təfərrüatlarını açıqlamayıb.
Eyni zamanda, Ağ Ev 2014-cü ildə Krımın ilhaqından başlayaraq Rusiyanın Ukraynanın bir hissəsini ələ keçirdikdən sonra saxlaya biləcəyi ərazilərlə bağlı konkret razılaşmaları ictimaiyyətə açıqlamayıb.
Nəşr yazır ki, söhbətin nəticəsi Trampın ictimai nikbinliyinə rəğmən Rusiya ilə tez sülhə dair ümidlərini doğrultmur. Danışıqlar iki lider arasında görüşün şərtlərinin dəqiq müəyyənləşdirilməsinə və ya müharibənin dayandırılması üçün ümumi prinsiplərin müzakirəsinə gətirib çıxarmadı.
Bununla belə, müəyyən "xoşməramlı jestlər" edilib: Putin 23 ağır yaralı ukraynalı əsgəri azad etməyə və Ukrayna ilə əsir mübadiləsi aparmağa hazır olduğunu bəyan edib. Kremlin məlumatına görə, tərəflər bu ayın sonunda hər tərəfdən 175 məhbusun mübadiləsi barədə razılığa gəliblər.
Kreml bəyan edib ki, Putin atəşkəs ideyasını dəstəkləyir, lakin yenə də Ukrayna üçün qəbuledilməz şərtlər, xüsusən də səfərbərliyin və yenidən silahlanmanın dayandırılması tələbini irəli sürüb.
Bu fonda Tramp hazırda Rusiyanın nəzarətində olan Zaporojjya AES-in taleyinin mümkün müzakirəsinə ümid etdiyini bildirib, baxmayaraq ki, Kreml və Ağ Ev öz bəyanatlarında bu məsələyə toxunmayıb.
Bu arada Vaşinqton və Moskva münasibətlərin normallaşdırılması imkanlarını, həmçinin enerji sektorunda əməkdaşlığı müzakirə ediblər. Tramp həmçinin amerikalı və rusiyalı oyunçuların iştirakı ilə xokkey turnirlərinin keçirilməsi ideyası ilə razılaşıb.
Ukrayna rəsmiləri üç əsas tələbi vurğulayıblar: Kiyev Rusiyanın işğalını tanımayacaq, neytral statusa razı olmayacaq və silahlı qüvvələrinin sayını azaltmayacaq. Razılıq əldə olunarsa, təhlükəsizlik zəmanəti də tələb ediblər.
Zelenski Ukraynanın Rusiyanın şərtləri ilə razılaşa bilməyəcəyini və işğal olunmuş əraziləri tanımadığını vurğulayıb.
Poliqon.info
