Martın 17-də üç rəfiqə itkin düşüb. İtkin düşən kimi axtarışa verilmiş yeniyetmələrdən biri polis əməkdaşları tərəfindən tapılaraq ailəsinə təhvil verilib. Bu hadisə son günlər sosial şəbəkənin əsas mövzusuna çevrilib.
Son illər gənc qızların evdən qaçma, sərbəstlik, azadlıq axtarışına çıxmaları halları çoxalıb. Belə ki, yeniyetmə yaşına çatmış qızların əksəriyyəti estetik əməliyyatlara və evdən qaçma, tək yaşama həvəslərinə düşərək evlərini tərk edirlər. Bəs görəsən bu nədən qaynaqlanır? Bunun əsas səbəbi nədir?
Mövzu ilə bağlı Psixologiya Elmi Tədqiqat İnstitutunun sədri, tanınmış psixoloq Elnur Rüstəmov Moderator.az-a danışdı.
"Son zamanlar yeniyetmə qızların evdən qaçması halları artıb və bu, əlbəttə ki, cəmiyyət üçün ciddi bir sosial və psixoloji problemdir. Məsələyə yalnız hüquqi çərçivədən deyil, psixoloji və ailədaxili faktorlar baxımından yanaşmaq vacibdir.
Qeyd edim ki, valideyn övlad münasibətində sərt nəzarət, psixoloji və fiziki təzyiq, ailədə sevgi və anlayış çatışmazlığı qızların evdən qaçmasına səbəb ola bilir. Çünki, valideynləri tərəfindən duyğusal dəstək almayan yeniyetmələr bəzən alternativ çıxış yolları axtarırlar. Bəzi ailələrdə qızların erkən yaşda nişanlanmağa və ailə qurmağa məcbur edilməsi də onların qaçışını tətikləyən əsas faktorlardan biridir. Nəzərə alaq ki, yeniyetmələr üçün ən vacib ehtiyaclardan biri sevgi və qayğı görməkdir. Əgər bunu ailədə tapa bilmirlərsə, onlar bunu xarici mühitdə – sosial şəbəkələrdə və ya romantik münasibətlərdə axtarırlar. Xüsusən qızlar bəzən sosial şəbəkələrdə tanış olduqları insanlara hədsiz güvənir, onların təsiri altına düşərək yanlış addımlar atırlar. Ona görə də qızların təhsil almaq və peşə sahibi olmaq imkanlarının məhdudlaşdırılması onların gələcəklərinə dair ümidlərini azaldır. Bu da bəzi hallarda onların evdən qaçmasına səbəb olur. Ona görə də valideynlər övladları ilə açıq ünsiyyət qurmalı, onların fikirlərini və duyğularını dinləməlidirlər. Çünki, sevgi və anlayışla böyüyən uşaqlar daha sağlam qərarlar verirlər. Bu səbəbdən də, yeniyetmələr üçün psixoloji maarifləndirmə proqramları təşkil edilməli, onlara problemlərini sağlam yollarla həll etməyi öyrətmək lazımdır. Onların təhsil almasına və peşə sahibi olmasına şərait yaratmaq, gələcəyə inamlarını artırır və daha şüurlu qərarlar vermələrinə kömək edir. Digər tərəfdən yeniyetmələrə sosial mediada qarşılaşa biləcəkləri risklər barədə məlumat verilməli, onları manipulyasiyadan qorumaq üçün maarifləndirmə aparılmalıdır. Eyni zaçanda məcburi evlilik və zorakılıq hallarına qarşı qanunlar daha effektiv tətbiq edilməli, uşaqların hüquqları qorunmalıdır.
Nəzərə alaq ki, qızların evdən qaçması təkcə onların fərdi problemi deyil, ailə və cəmiyyət üçün ciddi bir siqnaldır. Onları qorumaq və bu cür halların qarşısını almaq üçün ailələr, psixoloqlar, müəllimlər və dövlət qurumları bərabər çalışmalıdır. Hər bir gəncin də sağlam psixoloji mühitdə böyüməsi üçün sevgi, anlayış və dəstək vacib amildir.
Bu problemə yalnız cəza və hüquqi yanaşmalarla yox, psixoloji və maarifləndirici tədbirlərlə yanaşmaq daha effektiv nəticə verə bilər".
