Yanvarın 20-də vəzifələrinin icrasına başlayacaq ABŞ-ın seçilmiş prezidenti Donald Tramp Qrenlandiya adasını ölkəsinə birləşdirmək niyyətindədir.
Modern.az-ın məlumatına görə, Ağ Evin 47-ci rəhbəri Kanada ilə bağlı fikirləri qeyri-ciddi qəbul edilsə də, Avropa ölkələri onun Qrenlandiya arzusundan narahat olub.
Amerika mÉ™tbuatının adı açıqlanmayan respublikaçı müşavirlÉ™rinÉ™ istinadÉ™n verdiyi mÉ™lumata görÉ™, Trampın xarici siyasÉ™t prioritetlÉ™ri siyahısında “Qrenlandiyanın alınması” var.
Son hÉ™ftÉ™lÉ™rdÉ™ seçilmiÅŸ prezident adaya nÉ™zarÉ™ti É™lÉ™ keçirmÉ™k niyyÉ™tindÉ™ olduÄŸunu açıq ÅŸÉ™kildÉ™ bÉ™yan edib. Onun sözlÉ™rinÉ™ görÉ™, “Qrenlandiyaya sahib olmaq vÉ™ nÉ™zarÉ™t ABÅž-ın milli vÉ™ iqtisadi tÉ™hlükÉ™sizliyi üçün mütlÉ™q zÉ™rurÉ™tdir” vÉ™ bu mÉ™qsÉ™dÉ™ çatmaq üçün hÉ™rbi gücdÉ™n istifadÉ™ olunmayacağına zÉ™manÉ™t verÉ™ bilmÉ™z. Tramp É™mindir ki, ada BirləşmiÅŸ Åžtatların tÉ™rkibinÉ™ daxil olanda Qrenlandiyalılar “böyük faydalar É™ldÉ™ edÉ™cÉ™klÉ™r”. “Biz onu qoruyacağıq vÉ™ onu çox pis xarici dünyadan qoruyacağıq. GÉ™lin Qrenlandiyanı yenidÉ™n möhtəşəm edÉ™k!" - AÄŸ Evin gÉ™lÉ™cÉ™k rÉ™hbÉ™ri bildirib.
Respublikaçıların Danimarka ilÉ™ baÄŸlı niyyÉ™tlÉ™rinin ciddiliyi şübhÉ™ doÄŸurmur. Qrenlandiyanı “almaq” ideyası ABÅž-ın 47-ci prezidenti tÉ™rÉ™findÉ™n hÉ™lÉ™ 45-ci prezident olan zaman sÉ™slÉ™ndirilib. O, ilk dÉ™fÉ™ 2017-ci ildÉ™ belÉ™ planları açıqlayıb, 2019-cu ildÉ™ isÉ™ niyyÉ™tlÉ™rinin ciddiliyini tÉ™sdiqlÉ™yib. Lakin onun administrasiyası hÉ™min vaxt É™raziyÉ™ nÉ™zarÉ™ti É™lÉ™ keçirmÉ™k üçün heç bir addım atmayıb.
Daha əvvəlki Amerika liderləri də Qrenlandiyanı almaq fikrində olublar. Məsələn, Ağ Evin 17-ci rəhbəri Endryu Conson 1860-cı illərdə adanı Danimarkadan almağı düşünüb, 1946-cı ildə isə ABŞ-ın 33-cü prezidenti Harri Trumen Kopenhagenə 100 milyon dollar təklif edib.
Kopenhagen adanı satmaq və ya vermək niyyətində deyil. Belə ki, dekabrda Danimarka hökuməti Qrenlandiyanın müdafiəsinə ayrılan xərcləri 1,5 milyard dollar artırdığını elan edib. Kral Frederik Yeni il müraciətində Danimarkanın Qrenlandiya və Farer adaları ilə birlikdə olduğunu bəyan edib.
Yerli Qrenlandiya hakimiyyÉ™ti dÉ™ ABÅž-ın nÉ™zarÉ™tinÉ™ keçmÉ™k fikrindÉ™ deyil. Qrenlandiyanın baÅŸ naziri Mute Egedenin sözlÉ™rinÉ™ görÉ™, ada “satılmır”. Bununla belÉ™, Donald Trampın yaratdığı hay-küy ada sakinlÉ™ri arasında separatçı hisslÉ™ri oyandırıb. Danimarkanın xarici iÅŸlÉ™r naziri Lars Løkke Rasmussen yanvarın 8-dÉ™ Qrenlandiyanın müstÉ™qil dövlÉ™t ola bilÉ™cÉ™yini etiraf edib, lakin onun ABÅž-a qoÅŸulması ideyasını rÉ™dd edib.
Eyni zamanda, Danimarka hakimiyyəti Donald Trampı birbaşa tənqid etməməyə çalışır ki, bu da yerli müxalifətin onlara tənqidinə səbəb olur.
Lakin avropalı qonşular susmayıb və Danimarkanı və onun Qrenlandiya üzərindəki suverenliyini müdafiə ediblər. Xüsusilə Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot, Almaniya kansleri Olaf Şolz dəstək ifadə ediblər
Bu və ya digər şəkildə avropalı siyasətçilərin belə reaksiyası onu deməyə əsas verir ki, Donald Trampın ABŞ-ın təsirini genişləndirmək planları ilə bağlı dediyi sözlər qitədə çox ciddi qəbul edilir...
Modern Təhlil və Araşdırma Qrupu
