4 yanvar 1643-cü ildə alim və fizik İsaak Nyuton fermer ailəsində anadan olub. Oğlan xəstə və ünsiyyətsiz, xəyal qurmağa meylli böyüdü. O, şeirə və rəssamlığa maraq göstərib. Ölərkən 84 yaşlı Nyuton heç vaxt qadının bədəninə toxunmadığını etiraf edib. Bu həyat tərzini izah edən iki versiya var. Birincisi, alimin inamlı aseksual olub, ikincisi isə onun gey olduğu deyilir.
Ser İsaak Nyuton mürəkkəb bir insan idi və onun işinə edilən ən kiçik tənqid belə onun emosiya fırtınasına səbəb olurdu. Onun həyatı digər görkəmli riyaziyyatçılarla şiddətli düşmənçiliklə keçdi və o, bütün gücü ilə onu pisləyənlərin qarşısını almağa çalışırdı.
Nyuton heç vaxt evlənməyib və qadınlarla heç bir romantik münasibət qurmayıb. Bu, çoxlarını alimin qeyri-ənənəvi oriyentasiyası haqqında düşünməyə vadar edir. Vəziyyət Nyutonun ən azı iki gənclə yaxın münasibət saxlaması ilə daha da ağırlaşır.
Seks onun üçün iyrənc idi
Nyutonun gündəlik yazmırdı və şəxsi həyatı haqqında və oriyentasiyası ilə bağlı suala dəqiq cavab vermək çətindir. 1667-ci ildə Nyuton Kembricdəki Trinity Kollecinin üzvü oldu və bu, ondan magistr dərəcəsini aldıqdan sonra yeddi il ərzində müqəddəs əmrlər aldı. O, həmçinin subaylıq andı içməli və İngiltərə Kilsəsinin 39 maddəsini qəbul etməli idi.
Nyuton öz iffəti haqqında belə bir parça yazmışdı: “İffətə aparan yol ədəbsiz düşüncələrlə birbaşa mübarizə aparmaq deyil, hansısa məşğuliyyətlə, oxumaqla və ya başqa şeylər haqqında düşünməklə özünü onlardan yayındırmaqdır...”
Üstəlik, bir qadınla mümkün görüş Nyutonu şoka saldı. Müasirlərinin açıqlamalarına müraciət etsəniz, maraqlı bir hekayə öyrənə bilərsiniz.
1693-cü ildə Nyutonun dostları - Samuel Pepys və John Locke onu bir qadınla tanış etmək qərarına gəldilər. Bu addım alimi o qədər sarsıdıb ki, onlarla dostluğunu davam etdirə bilməyib. O, əsəb pozğunluğu keçirdi, buna güclü cinsi ikrah səbəb ola bilərdi.
Ömrünün sonuna yaxın münasibətlərini bərpa etdiyi Nyutonun dostlarına yazdığı məktublardan iki parçanı təqdim edirik:
“Cənab, məni qadınlarla və başqa yollarla münasibətə cəlb etməyə çalışdığınıza əmin olduğum üçün o qədər sarsıldım ki, onlardan biri mənə deyəndə ki, sən xəstəsən və səhərə qədər yaşamayacaqsan, mən cavab verdim ki, daha yaxşı olar. "Sən öldün" deyə Nyuton Con Lokka yazırdı.
Nyuton Samuel Pepisə məktubunda yazır: "Mən özümü qarışdığım qarışıqlıqdan çox narahat edirəm və bu on iki ay ərzində heç vaxt yemək yeməmişəm, düzgün yatmamışam və ağlım da düz deyil".
Volter İsaak Nyutonun aseksuallığı haqqında yazmışdı. Nyutonun son xəstəliyi zamanı o da Londona gəldi və Nyutonun həkimindən öyrəndi ki, o, heç vaxt qadınla yaxınlıq etməyib. Alimin ölərkən yanında olan həkimlər bunu xəstənin özündən öyrəniblər.
“Ser İshaq uzun illər ərzində heç vaxt həzz almayıb, ehtiraslara tabe olmayıb, adi insani zəifliklərdən əziyyət çəkməyib və qadınlarla heç bir əlaqəsi olmayıb – buna son günlərində ona qulluq edən həkim və cərrah kimi əmin oldum, - deyə Volter yazdı.
Həmçinin alimin həyatında cinsi əlaqənin olmaması haqqında qeydlərə Çarlz Huttonun “Fəlsəfə və riyaziyyat lüğəti, ən görkəmli müəlliflərin həyat və yaradıcılığının ... xatirələri” kitabında rast gəlmək olar.
“Nyuton heç vaxt evlənməmişdi və deyildiyi kimi, “bəlkə də onun bu barədə düşünməyə vaxtı olmayıb”; “Ömrünün ən yaxşı çağında dərin araşdırmalara qərq olmuş, daha sonra mühüm bir məsələ ilə məşğul olmuş və hətta ləyaqətinin onu cəlb etdiyi cəmiyyətə tamamilə hopmuşdu, nə həyatındakı boşluqdan, nə də onun yoxluğundan xəbərdar idi" - Hutton yazmışdı.
Homoseksuallığı kəşf etdi
1663-cü ildən 1683-cü ilə qədər Nyuton Kembricdə John Vickens ilə bir otaqda yaşayırdı. Vikkensin özünün dediyinə görə, İshaqla tanış olanda onlar tənhalıqlarının səbəblərinin eyni olduğunu bildilər və birlikdə yaşamağa qərar verdilər.
Newton və Vickens, şübhəsiz ki, yaxın idilər. Nyuton qonşusunu tədqiqatına cəlb etdi və işində ondan kömək istədi. Bundan əlavə, kişilərin birlikdə olduqları müddətdə qadınlarla münasibətdə olması barədə məlumat yoxdur. Ayrılıqları qəfil oldu - Vickens kənd vicarı vəzifəsini tutdu və bundan sonra ünsiyyət qurmadılar...
1689-cu ildə Nyuton Nicolas Fatio de Duillier adlı gənc isveçrəli riyaziyyatçı ilə yaxından tanış oldu. Kişilər arasında romantik münasibətlərə işarə edən məktublar var.
“...Ailə qurmamağımın səbəbləri bəlkə də bütün həyatım üçün kifayətdir”. Fatio yazırdı: “Mən əfəndim, bütün ömrüm boyu və ya çoxunu sizinlə yaşamaq istərdim”.
Nyuton tez-tez gənc riyaziyyatçıya pul hədiyyələri verir və ona öz otaqlarında və ya onların yanında yaşayış yeri təklif edirdi. 1693-cü ilin iyununda münasibətlər qəfildən kəsildi. Nyuton, deyəsən, ayrılıqdan çətinlik çəkirdi. Bundan az sonra sinir böhranı keçirdi.
Daha sonra Fatio başqa bir kişi ilə yaxın münasibət qurdu və onun homoseksual ola biləcəyi fikrini daha da dəstəklədi.
Biz Nyutonun gey və ya aseksual olduğunu bilmirik. Amma tamamilə aydındır ki, dahi bütün bu dünyəvi ehtiraslardan elmi üstün tutmuşdur. Mənbə - Qazeta.ru
Tərcümə etdi: Elnurə Abuşova
