ABŞ-nın tankerlərə və neft anbarlarına tətbiq etdiyi sanksiyalar Rusiyanın Arktikadakı layihələrinə ciddi problemlər yarada və bu vəziyyət neft ehtiyatlarının anbarlarda qalmasına səbəb ola bilər.
Reyting.az “Reuters”ə istinadla xəbər verir ki, Rusiyanın hər üç Arktika yatağı - gündəlik hasilat həcmi təxminən 300 min barel olan Novıy Port, ARCO və Varandey təhdid altındadır.
Qeyd olunur ki, Rusiyanın dənizdəki xam neft ixracının onda birini təşkil edən Arktika neft biznesi üçün lazım olan gəmilər və infrastruktur baxımından unikaldır. Temperaturun 55 dərəcə şaxtaya çata biləcəyi Arktikadakı “Qazprom Neft”in Novoportovskoye yatağından Novıy Port nefti, Prirazlomnaya dəniz platformasından ARCO və “LukOİL”in Varandey yatağından əldə edilən neft Murmansk yaxınlığındakı anbarlarına xüsusi buz sinifli gəmilərlə çatdırılır. Daha sonra onlar beynəlxalq bazara göndərilmək üçün böyük gəmilərə - 100-140 min ton, kiçik gəmilər isə 30 min ton yük daşıya bilən “Aframax” və ya “Suezmax” gəmilərinə ötürülür.
Bildirilir ki, ABŞ-nın sanksiyalarına məruz qalan ən azı 15 tanker, o cümlədən “Şturman Şerbinin”, “Mixail Ulyanov” və “Aulis” son iki ay ərzində Arktika xammalının daşınmasında fəal iştirak edib. Bu tankerlər şimal dənizlərində istismar üçün hazırlanıb və xüsusi dizayna malikdir.
“Bizim onları tez bir zamanda əvəz etmək imkanımız yoxdur. Başqa yerdən belə bir şey almaq olmaz. Gəmilər bu layihələr üçün xüsusi olaraq tikilib”, - mənbələrdən biri deyib.
Bu, Rusiyanı anbarda satılmamış milyonlarla barel neftlə tərk edə bilər. Mənbələrin dediyinə görə, hər üç layihədə məhdud saxlama qabiliyyəti bir neçə həftə ərzində yüklənmənin dayandırılmasının istehsalın azaldılmasına gətirib çıxara biləcəyi deməkdir. Son illər buradan çıxarılan neft Hindistan və Çindəki emalçılar tərəfindən alınıb. Bununla belə, Hindistan və Çin sanksiyalara məruz qalan tankerlərdən nefti qəbul etməyə hazır olmadıqlarını nümayiş etdirərək Rusiya neftinin əvəzini axtarmağa başlayıblar.
Arktika layihələrindən əldə edilən bütün neft ixrac olunduğundan, onun Rusiyanın daxili neft kəməri sisteminə yönəldilməsinə imkan verən heç bir logistika sistemi yoxdur. Bu o deməkdir ki, bu növ neftin alıcısı olmasa, onları üzən anbarlarda saxlamalı, ya da “Qazprom Neft” hasilatı azaltmalı olacaq.
Xatırladaq ki, ABŞ-nın son sanksiyaları 180-dən çox tankerə və Rusiyanın ən böyük neft istehsalçılarından bəzilərinə aiddir.
V. QULİYEV
