Alimlər qan qruplarının neandertalların nəslinin kəsilməsinə səbəb ola biləcəyini müəyyən ediblər.
Hafta.az-ın “IFL Science”a istinadən yazdığına görə, müasir insanların ən yaxın qohumları olan neandertallar Avrasiyada on minlərlə il yaşadıqdan sonra təxminən 40 min il əvvəl yoxa çıxıblar. Elm adamları onların niyə yoxa çıxdığını dəqiq anlamağa çalışarkən, Aix-Marsel Universitetinin alimləri qan qruplarına diqqət yetirdikləri yeni bir araşdırma apardılar.
Tədqiqatçılar qan qruplarının arxasında duran genetik quruluşu anlamaq üçün 20 min – 120 min il əvvəl yaşamış neandertalların və müasir insanların genomlarını ardıcıllıqla sıraladılar.
“Scientific Reports” jurnalında dərc olunan məqaləyə görə, Homo sapiens Afrikadan ayrıldıqdan və Avrasiyaya yayılmağa başlayandan qısa müddət sonra Rh qan qrupu sistemində yeni variantlar yaranıb. Lakin bu genetik variantlar bölgədə uzun müddət yaşayan neandertallarda aşkar edilməyib.
Rh qan qrupu sistemi qırmızı qan hüceyrələrinin səthindəki müəyyən antigenlərə (zülallar və ya şəkərlər) əsaslanır. Məsələn, D antigeni Rh-müsbət qan qrupu olan insanlarda mövcuddur, lakin Rh-mənfi insanlarda yoxdur.
Yeni araşdırma, neandertalların müasir insanlarda çox nadir görülən Rh qan qrupuna sahib olduğunu müəyyən edib.
Həmçinin məlum olub ki, bu qədim insan növünün qan qrupu müxtəlifliyi Homo sapiensdən xeyli aşağıdır. Tədqiqatçılar deyirlər ki, qrupdakı qan qrupları 80 min il ərzində əsasən eyni qalıb. Elm adamları onların neandertalların ölümündə rol oynadığından şübhələnirlər.
“Neandertal qadının Homo sapiens və ya Denisovalı kişi ilə cütləşdiyi hər an, yeni doğulmuş uşağın hemolitik xəstəliyinə tutulma riski yüksəkdir”, - məqalənin aparıcı müəllifi Stefan Mazieres deyir: “Bu, Neandertal populyasiyasının məhvinə səbəb ola bilər".
Ana və körpənin qan qruplarının uyğun gəlmədiyi zaman yaranan yeni doğulmuş uşağın hemolitik xəstəliyi sarılıq, qan azlığı, beyin zədələnməsi və hətta ölümlə nəticələnə bilər.
