Bizi bənzərsiz insan edən bir neçə məqamdan biri olsa da, göz yaşları bir çox cəhətdən müəmma olaraq qalır. Çünki duyğularımız düşündüyümüzdən qat-qat mürəkkəbdir. Ancaq ağlamağın uzun müddətdə əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıran təsirə malik olduğunu söyləyə bilərik.
Biz yer üzündə emosional göz yaşı tökən yeganə canlı varlığıq. Kədərli, məyus, depressiya, xoşbəxt və ya emosional olduğumuz zaman göz yaşı tökürük. Hamımız ağlayırıq. Qadınlar, kişilər, uşaqlar, körpələr... Digər növlər də göz yaşı çıxarır, ancaq göz bəbəklərini qorumaq üçün. Bizimkilər ayrılıqdan sonra, məzuniyyət mərasimlərində və filmlərə baxarkən emosiyaları ifadə etmək üçün ağlaya bilən yeganə varlığıq.
Sherg.az xəbər verir ki, son araşdırmalar göstərir ki, duyğularımız bir vaxtlar nevroloqların düşündüyündən daha mürəkkəbdir. Çünki beyində kədər və ya qəzəb hisslərindən məsul olan tək bir bölgə yoxdur və elm adamları ağlayanda nə baş verdiyini görmək üçün hələ də insanların beyinlərini araşdıra bilməyiblər.
Ağlamanın özünü sakitləşdirmək, ağrı və stressi aradan qaldırmaq, əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırmaq kimi faydaları var. Bəs niyə göz yaşları özümüzü daha yaxşı hiss etməyə kömək edir? Emosional göz yaşları, dərin beyin strukturu emosional intensivlik və sonradan gözyaşardıcı sərbəst buraxılmada iştirak edir və həmçinin kortizol və endorfinlər kimi stress hormonlarını ehtiva edir. Bu cür göz yaşları faydalıdır, çünki onlar emosional rahatlıq verir. Sizi stresə salan və kədərləndirən hormonlar ağladıqdan sonra azalır ki, özünüzü daha yaxşı hiss edirsiniz.
Asmir Qracanin və Hollandiyanın Tilburq Universitetindəki komandası emosional yüklənən “Life is Beautiful” və “Hachi” filmlərinə baxan bir qrup iştirakçını videoya çəkib. Daha sonra ağlayan 28 iştirakçı və göz yaşı tökməyən 32 iştirakçıdan filmdən 20 və 90 dəqiqə sonra necə hiss etdikləri soruşulub. Tədqiqatın məqsədi nəzarət edilən laboratoriya şəraitində ağlamanın əhval-ruhiyyəyə həm dərhal, həm də gecikmiş təsirlərini araşdırmaq idi.
Yaxşı bir ağlamaq uzun müddətdə əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır
Araşdırmaya görə, ağlayanların psixologiyası 90 dəqiqədən sonra ağlamayanlara nisbətən çox daha yaxşı olub. Bu araşdırma ağlamanın uzunmüddətli əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıran təsirə malik olduğunu göstərir. 90 dəqiqədən sonra ağlayanların əhvalı filmlər başlamazdan əvvəl olduğundan daha yaxşı idi. Əhval-ruhiyyənin dəyişməsi film zamanı insanların neçə dəfə ağlamasından asılı deyildi. Tədqiqat, ağlayanların da ümumi əhval-ruhiyyələrində yaxşılaşmalar yaşadığını, lakin bu, daha uzun müddət ərzində baş verdiyini göstərdi.
Əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıran kimyəvi maddələr buraxırıq
Başqa bir araşdırma, ağlamanın insanlara birbaşa, özünü sakitləşdirici təsir göstərə biləcəyini göstərdi. İzah edilir ki, ağlama bunu insanlara rahatlamağa kömək edən parasimpatik sinir sistemini aktivləşdirməklə edir. Başqa bir araşdırma, emosional gözyaşlarının ağlamasının insanları yaxşı hiss edən və həm fiziki, həm də emosional ağrıları aradan qaldıran oksitosin və endorfinləri (əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıran kimyəvi maddələr) ifraz etdiyini göstərdi. Bir sözlə, ağlamaq ağrıları azaltmağa və sağalma hissini gətirməyə kömək edir. Ağlamaq toksinləri çıxarır və stressi aradan qaldırır. İnsanlar stresə cavab olaraq ağladıqda, göz yaşları stress hormonlarının şəlaləsini ehtiva edir.
Yuxuya kömək edir
2015-ci ildə aparılan kiçik bir araşdırma, ağlamanın körpələrin daha yaxşı yatmasına kömək edə biləcəyini göstərdi. Ağlamağın böyüklər üzərində eyni yuxuya kömək edən təsirə malik olub-olmadığı hələ aydın deyil. Ancaq asanlıqla belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, ağlamağın sakitləşdirici, əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdıran və ağrı kəsici təsirləri insanın daha asan yuxuya getməsinə kömək edir.
Bakteriyalarla mübarizə aparır
Göz yaşlarında lizozim adlı bir maye olduğu üçün ağlamaq bakteriyaları öldürməyə və gözləri təmiz saxlamağa kömək edir. 2011-ci ildə aparılan bir araşdırma, lizozimin qarayara kimi bioterror agentlərinin yaratdığı riskləri azaltmağa kömək edəcək qədər güclü antimikrobiyal xüsusiyyətlərə malik olduğunu göstərdi. Göz yaşları görmə qabiliyyətini də yaxşılaşdırır. Hər dəfə göz qırpdığımızda sərbəst buraxılan bazal göz yaşları, gözləri nəm saxlamağa kömək edir və selikli qişaların qurumasının qarşısını alır.
