Azərbaycan kinosunun çoxdan gözlənilən anı nəhayət gəlib çatdı. Yerli rejissorlar öz yeni əsərlərini təqdim edərək, animasiya, dram və uşaqlıq xəyalları ilə dolu bir qarışığı böyük ekranlara gətirdilər. Nurlan Həsənlinin Erkən Hisslər, Hacı Səfərovun Tərsinə Kölgələr və Məsud Pənahinin animasiya filmi Nərqız maraqla gözlənilən tamaşaçılar tərəfindən həm alqışla, həm də tənqidlə qarşılandı.
Hər bir film özündə unikal bir hekayə və bədii baxışları cəmləşdirir. Bu əsərlər dövlətin dəstəklədiyi layihələr sayəsində ərsəyə gəlmişdir. Erkən Hisslər və Nərqız 2023-cü ildə keçirilən dövlət sifarişli film layihələri müsabiqəsində qalib gəldiyi halda, Tərsinə Kölgələr 2024-cü ildə post-prodakşn mərhələsində olan layihələrə dəstək müsabiqəsinin nəticəsidir.
Uşaqlığın həssas dünyası: Erkən Hisslər
Nurlan Həsənlinin Erkən Hisslər filmi izləyiciləri 11 yaşlı bir oğlanın zərif, xəyal dolu dünyasına aparır. Bu hekayə sevgi və ölüm kimi həyatın ən güclü duyğuları ilə ilk dəfə tanış olan bir uşağın həyatını əks etdirir.
Hekayə balaca qəhrəmanın yalnız bir marağı – futbol oyunu ilə başlayır. Lakin qonşunun qəfil ölümü ona yas mərasimlərini və insan duyğularının mürəkkəbliyini göstərərək baxışlarını dəyişir. Atası ilə rəqabətindən tutmuş məhəllədəki böyük uşaqlarla mübarizəsinə qədər hər məqam onun daxili zəiflikləri ilə üzləşməsini əks etdirir. Filmin təsirli sonluğu atası ilə eyni komandanın üzvü olduğu və qalib gəldiyi anla tamamlanır. Həsənlinin incə hekayəçiliyi və münasibətlərin dəqiq təsviri tənqidçilərin yüksək qiymətini qazanıb.
Keçmişin kölgələri: Tərsinə Kölgələr
Hacı Səfərovun rejissor kimi debüt filmi olan Tərsinə Kölgələr Rahim Dünyamalının Tərsinə Addımlayan Kölgələr romanı əsasında çəkilib. Bu film insanın daxili mübarizələrini işıq və kölgə metaforik dili ilə təqdim edir. Filmin mərkəzində həbsdən yenicə çıxmış Hüseyn və onun uzun illərdir görüşmədiyi həyat yoldaşı Gülşad arasındakı münasibətlər dayanır.
Filmin vizual estetikasında işıq və kölgə ziddiyyəti keçmişin silinməz izlərini və ümidin zəif işığını əks etdirir. Kölgələr, insanın öz keçmişindən qaçmaq arzusunun necə əlçatmaz olduğunu simvolizə edir. Səfərov kölgə ideyasını insanın öz daxili qorxuları və keçmişi ilə qaçılmaz qarşılaşması kimi şərh edir. Tənqidçilər filmin psixoloji dərinliyini və poetik təsvirlərini alqışlasalar da, bəziləri onun abstrakt yanaşmasını çətin başa düşülən hesab ediblər.
Bir uşağın gözündən: Nərqız
Məsud Pənahinin Nərqız animasiya filmi, 45 il aradan sonra rejissorun ekrana qayıdışı ilə Qarabağın işğal və azadlıq dövrlərini təsvir edir. Uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş bu film balaca Nərqızın və onun ailəsinin müharibə səbəbindən evlərindən köçməsini və illər sonra azad edilmiş Qarabağa qayıdışını izah edir.
Animasiya, xatirələrin emosional təsirini çatdırır və ən xırda detallar belə doğmalıq hissini oyadır. Pənahinin əsəri nəslər arasında körpü yaradaraq, uşaqlar üçün maarifləndirici vasitə, böyüklər üçün isə tab gətirmək bacarığının simvolu kimi çıxış edir.
Reaksiyalar və refleksiyalar
Bu filmlərin təqdimatı sosial mediada geniş müzakirələrə səbəb oldu. Tanınmış yazar Mirmehdi Ağaoğlu Telegram kanalında filmlərin tematik zənginliyini vurğulayaraq Azərbaycan kinosunun artan peşəkarlığından bəhs etdi. Digər tərəfdən, yazıçı İlham Əziz Facebook hesabında filmlərdəki bəzi narrativ çatışmazlıqlara diqqət çəkərək tənqidi yanaşma sərgilədi.
Fərqli reaksiyalara baxmayaraq, təqdimat Azərbaycan kinosunun yeni bir canlanma dövrünə qədəm qoyduğunu nümayiş etdirdi. Bu, həm milli auditoriya üçün bir qayıdış, həm də beynəlxalq səhnədə tanınmaq üçün atılan bir addım idi.
