Rusiyanın dövlət nüvə enerji şirkəti “Rosatom” Almaniyanın Siemens Energy şirkətindən Akkuyu Atom Elektrik Stansiyası üçün tələb olunan avadanlığın çatdırılmaması səbəbilə məhkəməyə müraciət etməyi planlaşdırdığını açıqladıqdan sonra qarşı tərəfdən “arxa addım” xəbəri gəldi.
Hafta.az-ın yazdığına görə, “Rosatom”un prezidenti Aleksey Lixaçev gecikmələrlə bağlı Siemens Energy-ni məsuliyyət daşıdığını, əlavə xərcləri və quraşdırma proseslərindəki gecikmələri kompensasiya etmək üçün hüquqi tədbirlər görəcəklərini açıqlayıb. Bununla belə, alman dövlət yayımçısı DW, Siemens Energy-nin Almaniya səlahiyyətlilərindən lazımi ixrac icazələrini yenicə aldığını və müştəriləri ilə təkrar danışıqlara başladığını açıqlayıb.
Siemens Energy-in sözçüsü Tim Proll-Qerve, Akkuyu layihəsi üçün lazım olan elektrik ötürücü avadanlıqların istehsalı və ixracı üçün Almaniyanın ixrac nəzarət orqanından uzun müddətdir icazə gözlədiklərini söyləyib. Lakin o, bu yaxınlarda bütün icazələrin tamamlandığını və müqavilə üzrə öhdəliklərini yerinə yetirməyə hazır olduqlarını bildirib. Digər tərəfdən, “Rosatom”un daha əvvəl Çin tədarükçüsündən alternativ avadanlıq alması və bu avadanlıqların Akkuyu-ya çatdırılmağa başlaması diqqət çəkir.
DW analitiklərinin fikrincə, Almaniyadan gözlənilən avadanlıq əvəzinə Çindən tədarük edilən məhsulların istismara verilməsi Rusiyanın Çin texnologiyalarından, xüsusən də nüvə enerjisi layihələrində asılılığının artdığını göstərir. Türkiyənin energetika naziri Alparslan Bayraktar “Rosatom”un Çindən alternativ avadanlıq sifariş etdiyini açıqlayıb və 2024-cü ilin oktyabrında Rusiya Baş nazirinin müavini Aleksandr Novak bu avadanlıqların bir hissəsinin Akkuyu-ya çatdırıldığını təsdiqləyib.
"Siemens Energy-nin ixrac icazələrinin gecikdirilməsinin bürokratik səbəblərdən, yoxsa “Rosatom”un alman avadanlıqlarından imtina etməsi üçün şüurlu strategiya ilə bağlı olması müzakirə mövzusudur", - DW bildirib.
Siemens Energy “Rosatom”la keçmiş razılaşmalarını yalnız hüquqi öhdəliklər və beynəlxalq sanksiyalara uyğunluq çərçivəsində davam etdirdiyini vurğulayıb. Bununla belə, Almaniyanın ixrac nəzarətindən sonra “Rosatom”un alman şirkəti ilə işləməyə qayıtması gözlənilmir, çünki Akkuyu üçün alternativ avadanlıq Çin tərəfindən təmin edilir. Bildirilir ki, Siemens Energy Almaniya hökumətinin 2023-cü ildə ona verdiyi 7,5 milyard avroluq kredit zəmanəti sayəsində mümkün kompensasiya halında maliyyə dəstəyini təmin edə bilər. Bu inkişaf onu göstərir ki, “Rosatom” mümkün kompensasiya iddialarını artırsa da, Siemens Energy-nin beynəlxalq nüfuzunu qorumağı hədəfləyir.
