Xoruldama, yuxu zamanı tənəffüs yollarından normal hava axınının maneə törədilməsi nəticəsində yaranan ümumi bir hadisədir. Bu, xoşagəlməz səslər şəklində özünü göstərən boğazda, ağızda və ya burunda yumşaq toxumaların titrəməsinə gətirib çıxarır. Yüngül xoruldama adətən ciddi problem olmasa da, xroniki xoruldama infarkt və insult riskini artıran obstruktiv yuxu apnesi kimi ciddi sağlamlıq nəticələri ilə əlaqələndirilə bilər.
Ölkə.az xəbər verir ki, xoruldamağı dayandırmağın müvəqqəti yollarından biri, yuxuda olan insana təkan və ya digər xarici təsirdir. Bu, hava axını və ya əzələ gərginliyini dəyişə bilər, bu da müvəqqəti olaraq xoruldamağı dayandıracaq. Ancaq bu həll çox vaxt qısa müddətli olur, çünki xoruldamanın səbəbləri həll edilməmiş qalır.
Xroniki xoruldama ilə mübarizə aparmaq üçün növünü müəyyən etmək və müvafiq tədbirləri tətbiq etmək vacibdir. Buraya həyat tərzi dəyişiklikləri, xoruldama əleyhinə cihazlar və ya dərmanlar daxil ola bilər. Xoruldamanın səbəblərini müəyyənləşdirməyə və ən təsirli müalicəni seçməyə kömək edəcək həkiminizlə xüsusi bir müalicə yanaşması hazırlamaq yaxşıdır.
Yadda saxlamaq lazımdır ki, xoruldama təkcə keyfiyyətli yuxuya mane olmur, həm də ciddi sağlamlıq problemlərindən xəbər verə bilər. Buna görə də, xroniki xoruldama varsa, adekvat diaqnoz və müalicə üçün bir mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir.
Həkim-terapevt Solmaz Musayeva deyir ki: “Xorultu çox zaman artıq çəkisi olanlarda müşahidə edildiyi üçün ilk növbədə çəkini azaltmaq, normal nəfəs almaq üçün idmanla məşğul olmaq lazımdır. Yuxu və sakitləşdirici dərmanlar yatmazdan əvvəl qəbul edilməlidir. Yatmazdan 4 saat əvvəl spirtli içki, 3 saat əvvəl isə ağır yeməklər yeyilməməlidir. Həddindən artıq yorğunluq da xoruldamaya səbəb olur.
Xoruldamağın müvəqqəti olaraq qarşısını almaq üçün böyrü üstə uzanmaq məsləhət görülür. Yatağın baş hissəsinin 10 santimetr yuxarı olması da xoruldamanı azaldır. Bunların heç biri təsir göstərmədikdə mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır. Lor həkimlərin rəyinə əsasən, xoruldama bəzən cərrahi müdaxilələr, bəzən digər xəstəliklər fonunda əmələ gəldiyinə görə həmin xəstəlikləri müalicə etdirmək lazım gəlir, çünki o bir sıra xəstəliklərin əlaməti kimi meydana çıxır. Uşaqlardakı xoruldama əsasən badamcıq və boğaz əti əlaməti ola bilər. Xoruldamalar hava yolundakı daralmalarla əlaqədardır. Əgər daralma çox ciddidirsə, hava yolu tamamilə bağlana bilər, yaxud yuxuda tənəffüsün dayanması ilə nəticələnər.
Hava yolu daralması müxtəlif səbəblərdən baş verir. Çəki artımı bütün toxumalarda yağ yığılmasına səbəb olur. Buraya ağız və boğazdakı toxumalar da daxildir. Həmin proses polisomnoqrafiya cihazı vasitəsilə müayinə edilir. Nəfəs borusu və ətrafdakı yumşaq toxumalarda daralma olarkən xoruldama yaranması qaçılmazdır. Spirtli içkilərdən istifadə edilməsi də xoruldamaya səbəb olur. Gecə spirtli içki içdikdə boğaz arxasındakı yumşaq toxumalarda boşalma yaranır və xorultunun daha da güclənməsinə aparıb çıxarır. Xoruldama qocalıqla əlaqədar olaraq da yarana bilər. Yaşlı kişilərdə boğaz toxumasının yumşalması xoruldamaya səbəb olur. Xoruldama şiddətli angina, dil böyüməsi, piylənmə, alt çənə problemləri, xroniki bronxit, allergiyalar, xroniki sinusit və xroniki rinit xəstəliklərindən sonra da meydana gələ bilər”.
Həkim bildirib ki, xoruldama ictimai həyatda başqalarını narahat etməklə yanaşı, ölümə də səbəb ola bilər. Xoruldama bədənin istirahətetmə müddətini azaldır, çünki xorultu dərin yuxu fazasına keçməyə imkan vermir. Dərin yuxu fazasına keçmədən isə istirahət etmək mümkün deyil.
